نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه بیرجند
چکیده
از سنایی شاعر دوران ساز و پرآوازه قرن ششم علاوه بر اشعار او آثاری به نثر باقی مانده که محدود به چند نامه است و استاد نذیر احمد آنها را جمع‌آوری کرده و نام مکاتیب سنایی را بر آنها گذاشته است.نگارنده در این مقاله به تحلیل ساختار و سبک این مکاتیب پرداخته و اهمیت آن را در سیر تکاملی نثر فارسی نشان داده است.
نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که نثر این کتاب بینابین و در واقع نمونه‌ای است از نثر منشآت و ترسّلات در این دوره که از نثر مرسل فنی‌تر است.هرچند مکاتیب سنایی تمام مختصات نثر فنی را کم و بیش داراست اما از مقایسه اجمالی آن با دیگر آثار منثور این دوره در می‌یابیم که مختصات نثر مصنوع در آثار قبل از آن- مانند چهار مقاله نظامی عروضی- کم رنگ‌تر و در آثار بعد از آن- مانند منشآت خاقانی- پررنگ‌تر است؛ یعنی ضمن اینکه سیر تکاملی نثر را ساده به مصنوع نشان می‌دهد، بیانگر این است که سنایی در کاربرد مختصات نثر فنی جانب اعتدال را فرو نگذاشته است.
ضمناً از آنجا که ساختار برخی از نامه‌ها با دیگر مکاتیب متفاوت است و مجموعه این مکاتیب به صورت یک اثر ادبی کامل به دست خود سنایی تدوین نشده و اخیراً جمع‌آوری و چاپ گردیده است در صحت انتساب برخی از این نامه‌ها به سنایی جای تردید است.البته در غالب این مکاتیب ارکان اصلی منشآت اخوانی با تفاوت‌هایی در سبک بیان و جزئیات دیده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Structural and Stylistic Analysis of Sanai’s Makatib(Epistles).
نویسنده [English]
- Mohammad Behnamfar
Assistant professor of Birjand University
چکیده [English]
Sanāī is the prominent Iranian poet of the 6th century. Besides his poems, a few epistles have remained from him. Professor Nazir Ahmad assembled them in a book entitled Makātīb-e Sanāī. This article aims at analyzing the structure and the stylistic features of these epistles in order to show the gradual evolution of Persian prose from simple to technical style.
The results of this research indicate that the style of this book is between simple and technical and in fact it is a sample of epistolary prose which is more technical. A general look at some other prose works of literature at the same period shows that in the earlier works such as Chāhār Maghāleh the features of technical style are less and in the later ones such as Monsha‘āt-e-Khāghānī are more. Therefore, it can be concluded that as Sanāī’s epistles were written at a middle stage, there is a kind of balance in them between simple and technical style. Moreover, the difference between the structure of some epistles and the fact that they were not gathered by Sanāī in a collection leaves the doubt in the attribution of all of them to him.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key words: Sanāī
- Makātib-e Sanāī (Sanāī's epistles)
- stylistics
- epistolography
)