نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• فریده داودی مقدم

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

منطق‌الطیر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متون ادبیات عرفانی، نمادی از جست‌وجوی انسان برای یافتن معنا و حقیقت است. برای بازنمایی ابعاد بیشتر این اثر ارزشمند، پژوهش حاضر به بررسی ارتباط میان نظریه معنادرمانی و منطق‌الطیرمی‌پردازد. شیوۀ پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کیفی از نوع مضمونی است. پرسش اصلی پژوهش، این است که آیا عناصر معنادرمانی ویکتور فرانکل، بنیان‌گذار مکتب معنادرمانی (لوگوتراپی)، در منطق‌الطیر عطار حضور دارد؟ و منطق‌الطیر می‌تواند در حوزۀ معنادرمانی که از رویکردهای نوین روان‌شناسی است، کاربرد شناختی مؤثری داشته باشد؟ یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که عشق، پذیرش رنج و شکیبایی در آن برای رسیدن به هدف، مسئولیت‌پذیری، تغییر نگرش به چالش‌ها و شوقِ یافتن حقیقت به‌ عنوان عوامل کلیدی سفر پرندگان هستند. عشق به عنوان نیروی محرکه، نه تنها در شکل‌گیری معنا، بلکه در تقویت انگیزه و امید برای مقابله با چالش‌های سفر آنان نقش بسزایی دارد و دیگر عوامل نیز بن‌مایه‌های اصلی و پیش‌برندۀ روایت را شکل می‌دهند که با روان‌شناسی معناگرای فرانکل همسویی قابل توجهی دارند. همچنین در این پژوهش نشان داده شد که سیمرغِ منطق‌الطیر می‌تواند رمزی از مرتبۀ عالی وجودی، فردیت و تکامل غایی انسان باشد که در پرتو طلب معنا حاصل می‌شود. با نیل به این نتایج، این پژوهش سعی کرده است که اهمیت منطق‌الطیر را در شناخت ساحت روانی و معنوی نمایان سازد و به اهمیت کاربردی ادبیات عرفانی در عرصۀ روان‌شناسی و تأثیر آن بر بهزیستی و کیفیت زندگی تأکید کند.

کلیدواژه‌ها

• جست‌وجوی معنا
• فریدالدّین محمد عطار نیشابوری
• معنادرمانی
• منطق‌الطیر
• ویکتور فرانکل

موضوعات

• ادبیات عرفانی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Elements of Logotherapy in Mantegh-al-teyr by Attar Neyshaburi

نویسنده [English]

• Farideh Davoudimoghadam

Associate Professor Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The Mantegh-al-teyr, one of the most important texts in mystical literature, symbolizes humans' search for meaning and truth. To demonstrate more dimensions of this valuable work, the present study examines the relationship between the theory of logotherapy and the Mantegh-al-teyr. The present research method is a qualitative content analysis of thematic type. The main question of the research is whether the elements of Viktor Frankl's semantic therapy, the founder of the semantic therapy school, are present in the logic of the bird. The secondary question is whether the logic of the bird can have an effective cognitive application in the field of semantic therapy, which is one of the new approaches in psychology. The findings of this article show that love, acceptance of suffering, patience to achieve the goal, responsibility, changing attitudes towards challenges and the desire for truth are key factors in the journey of birds. Love as a driving force plays a significant role in the formation of meaning and in strengthening motivation and hope to face the challenges of their journey. Other factors that constitute the main and driving themes of the narrative are also significantly aligned with Frankl's semantic psychology. It was also shown in this study that the Simorgh of Mantegh-al-teyr can be a symbol of the highest levels of existence, individuality, and ultimate human evolution that is achieved in the path of searching for meaning.

کلیدواژه‌ها [English]

• Farid- al-Din Mohammad Attar Neyshaburi
• Logotherapy
• Mantegh-al-teyr
• Searching for meaning
• Viktor Frankl