نویسندگان

• طاهره خوشحال دستجردی ¹
• مرضیه کاظمی ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

² داتشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

«ذکر» و یاد خداوند یکی از مهم‌ترین عبادت‌های اسلامی است و در تکامل معنوی انسان نقش مهمّی به‌عهده دارد. به همین دلیل، خداوند در قرآن، آیه‌های متعدّدی را درباره آن نازل فرموده است. در سیر و سلوک، «ذکر» نقش اساسی و بنیادی برعهده دارد؛ چنان‌که بدون ذکر و یاد خداوند، تحوّلی در درون سالک به‌وجود نمی‌آید و پدید آمدن حالت‌ها و مقام‌های عرفانی بدون آن ناممکن است.
در این مقاله، با مطالعه کتاب‌های عرفانی موجود تا پایان قرن هفتم هجری و همچنین، آثار سه شاعر عارف این دوره، یعنی سنایی، عطّار و مولوی، از نقش این عمل عبادی در تکامل انسان تحلیل جامعی عرضه شده است

کلیدواژه‌ها

• تصوّف
• تکامل انسان
• ذکر
• سلوک الی‌الله
• عرفان

عنوان مقاله [English]

The Influence of Invocation in Progress on the Way to Allah

نویسندگان [English]

• Tahereh Khoshhal Dastgerdi ¹
• Marzieh Kazemi ²

¹ Associate Professor, Persian Language and Literature, Isfahan University

² M.A. Student, Persian Language and Literature, Isfahan University

چکیده [English]

Invocation (zekr) as one of the most important Islamic acts of worship plays an important role in man’s spiritual development, and is manifested in various Qur’anic verses. The impact of these verses has elevated the status of invocation in Islamic gnosis. Invocation has a significant role in the itinerary of spiritual path, so far as without it the realization of Mystic’s Stations (maqāmāt) or transmutation in his internal status is impossible. Apprehending the value of invocation in progress on the Way to Allah, most mystics and shaykhs invite their disciples to continuance in God’s invocation. Moreover, in their sayings, prose and verse works, they have explicitly explained the fundamental role of invocation in their Stations, spiritual and mystical degrees, and in general in man’s evolutionary development. 
In this essay, the basic writings of Sufis up to the 8^th century A.H, particularly, the works of the three prominent mystic poets, Sanāī, Attār and Mowlānā are considered to provide a comprehensive analysis of the role of invocation in the Perfection of human beings. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Mysticism
• Invocation (zekr)
• Spiritual Path
• Human evolution
• Sufism. The Intellect
• The Pen
• The Prophet's Light
• Gnostic texts
• literary texts