ادبیات عرفانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

کارکنان اجرایی نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای ثبت نام در سامانه

راهنمای ارسال مقاله

راهنمای نگارش مقاله

راهنمای ثبت نام در Publons

فرآیند داوری

داوران نشریه ادبیات عرفانی در سال 1402

داوران نشریه ادبیات عرفانی در سال 1401

داوران نشریه ادبیات عرفانی درسال 1400

داوران نشریه ادبیات عرفانی در سال 1399

داوران نشریه ادبیات عرفانی در سال 1398

رساله‌ای نویافته‌ از نجم‌الدین رازی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر به معرفی رساله‌ای نویافته‌ از نجم‌الدین رازی (573 – 654 ه.ق) می‌پردازد که در پایان قرن ششم، پیش از حملۀ مغول و در هنگام حیات مجدالدین بغدادی (شهادت: 607 یا 616 ه.ق) نوشته شده است. در این پژوهش ضمن تصحیح و شرح این رساله تلاش می­شود تا با جستجو در همانندی­های میان این اثر با دیگر آثار نجم‌الدین، به‌ویژه مرصادالعباد، تعلق و انتساب آن به نجم­الدین ثابت شود. به سبب استفاده از لغات و ترکیبات و عبارات همانند، احادیث یکسان، ابیات و اشعاری که نجم‌الدین در آثار خود از آنها سود برده است و همچنین طرح موضوعات مشابه می­توان این رساله را از نجم رازی دانست. روش پژوهش با توجه به اهداف آن در مقدمه تحلیلی سبک‌شناسانه و در بخش تصحیح به روش نسخه‌اساس است. این تصحیح براساس نسخۀ شمارۀ «2996ف» موجود در کتابخانۀ ملی ایران انجام شده است. نتایج پژوهش روشن می­کند که رسالۀ کوتاه نویافته احتمالاً از نجم رازی است که طرح اولیۀ بخش اصلی کتاب مرصادالعباد را دربردارد و در ایامی نوشته شده که دست ارادت به پیر و شیخ خود مجدالدین بغدادی داده بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Newfound Treatise by Najm al Din Razi

نویسنده [English]

  • Maryam Hosseini

Professor of Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The present article introduces a newfound manuscript of one of Najm al- Din Razi's (573-654 AH) treatises, which was written before the Mongol invasion and during the life of Majd al- Din Baghdadi (martyrdom: 607 or 616 AH). Besides describing and editing the treatise, attempts are made in this study to prove its attribution to Najm al- Din by looking for similarities between this work and his other works, particularly Mirsad al-Ebad. Due to the similarities found in the use of words, collocations, and phrases; the use of the same hadiths, verses, and poems, which are present in other works by Najm al- Din; as well as the similarity in the topics raised; this treatise can be attributed to Najm al -Din Razi. Considering the goals of this research, a stylistic analysis approach and a historical analysis based on base manuscript were adopted. The editing was done on base manuscript (No. 2996 F) available in National Library of Iran. The results of the research make it clear that this newfound short treatise, containing an initial draft of Mirsad al-Ebad, was most probably authored by Najm al- Din Razi, which was written in the period when he paid homage to his sheikh, Majd al -Din Baghdadi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Najm al-Din Razi
  • Newfound treatise
  • Manuscript editing
  • Majd al-Din Baghdadi
  • Mirsad al-Ebad
مراجع
جامی، عبدالرحمن (1370). نفحات الانس من حضرات القدس. تصحیح محمود عابدی. تهران: اطلاعات.
جوینی، عطاملک (1367). تاریخ جهانگشای جوینی. تصحیح محمد قزوینی. چاپ سوم. تهران: بامداد و ارغوان.
خاقانی، افضل­الدّین (1368). دیوان خاقانی. به کوشش سید ضیاء‌الدّین سجّادی. تهران: زوّار. 
رازی، نجم الدین (1371). مرصادالعباد. به اهتمام محمدامین ریاحی. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی.
رازی، نجم الدین(1381). مرموزات اسدی در مزمورات داودی. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
رازی، نجم الدین (1392). بحرالحقائق والمعانی. مقدمه و تصحیح محمدرضا موحدی. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
رازی، نجم الدین (1393). رسالۀ عشق و عقل. تصحیح تقی تفضلی. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی.
رازی، نجم الدین(1993). منارات السائرین و مقامات الطائرین. تحقیق سیدعبدالفتاح. کویت: دار سعاد الصباح.
سرّاج، ابونصر (2006). اللمع فی التصوف. تصحیح عمادزکی بارودی، قاهره: المکتبة التوفیقیه.
سنایی، مجدود بن آدم (1382). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه (فخری‌نامه). مقدمه و تصحیح مریم حسینی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
سنایی، مجدود بن آدم (1364). دیوان سنایی : تصحیح مدرس رضوی. چاپ سوم. تهران: سنایی.
شفیعی کدکنی محمدرضا (1384). نوشته بر دریا از میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی. تهران: سخن.
صدرالدین شیرازی، محمد (1366). شرح اصول کافی. تصحیح محمد خواجوی. 4 ج. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صدری نیا، باقر (1380).  فرهنگ مأثورات عرفانی. تهران: سروش.
عبدالله قطب بن محیی (1384).  مکاتیب عبدالله قطب بن محیی. قم: آل محمد.
غزّالى، ابوحامد محمّد (1372). احیاء علوم الدین. ترجمۀ مؤید الدین خوارزمى. تصحیح حسین خدیو جم.
جلد اول. چاپ سوم. تهران: علمى و فرهنگى.
غزّالى، ابوحامد محمّد (1374).  احیاء علوم الدین. ترجمه مؤیدالدین خوارزمی. تصحیح حسین خدیو جم. جلد سوم. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیع الزمان (1361). احادیث مثنوی. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
فیض کاشانی، ملامحسن (1406). الوافی. 26 ج. اصفهان: مکتبة الامام امیرالمؤمنین علی (ع).
کلینی، محمد بن یعقوب (1365).  الکافی. 8 جلد. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار . بیروت: داراحیاء التراث العربی. 1403ق.
محمد بن منور (1367). اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ دوم. تهران: آگاه.
منشی، نصرالله (2535). ترجمۀ کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی. چاپ چهارم. تهران: دانشگاه تهران.
میبدی، ابوالفضل (1371). کشف الاسرار و عدة الابرار.  به سعی علی اصغر حکمت. ده جلد. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
ورام، مسعود بن عیسی (بی تا). تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، بیروت: دار صعب. 
 نسخه‌های خطی
جنگ. کتابخانۀ ملی ایران (کتابت 706 -710 ق.). به شمارۀ 2996 ف
 مجموعه رسائل. کتابخانۀ شهید علی به شمارۀ 2800
 
References
Abdullah Ghotb ibn mohii (2005). Makatib of Abdullah Ghotb ibn mohii. Ghom: Ale- Muhammad.
Feiz Kashani, M. M. (1986). Al-Wafi. 26 vol. Isfahan: Maktabat al- Imam Amir al- momenin Ali.
Forouzanfar B. (1982). Hadiths in Masnavi,3th ed. Tehran: AmirKabir
Ghazali, Abu-Hamid, Muhammad (1993). Ihya Uloum al-Din. Translated by Moaiied al-Din Khwarazmi, edited by Hossein KhadivJam. 1th vol. 3th ed. Tehran:  Elmi Farhangi Publishing.
Ghazali, Abu-Hamid, Muhammad (1995). Ihya Uloum al-Din. Translated by Moaiied al-Din Khwarazmi, Edited by Hossein KhadivJam. 3th vol. 3th ed. Tehran: Elmi Farhangi Publishing.
Jami, Abd ar-Rahman (1991). Nafahat al- Uns min Hazarat al-Ghods. Edited by M. Abedi. Tehran: Ittelaat.
Juvaini, Ata Malik (1988). Tarikh-e Jahangushay. Edited by M. Ghazvini. 3th ed. Tehran: Bamdad & Arghavan.
Khaqani, Afzal ad- Din (1989). Diwan of Khaqani. Edited by S. Z. Sajjadi. Tehran: Zavvar.
Koleini, Muhammad Ibn Yaqub (1983). Alkafi. 8 vol. 4th ed. Tehran: dar al Kotob al-Islamiia.
Landolt, H. (2002). English Introduction, in Marmuzat – I Asadi dar Mazmurat – I Dawudi. Tehran: Sokhan Publishing.
Majlesi, M. (1983). Bihar al-Anwar. Beirut: Darehia al-Torath al-Arabi
Meibodi, Abu al-Fazl (1992). Kashf al-Asrar va uddat al-Abrar. Edited by A. Hikmat. 10 vol. 5th ed. Tehran: Amirkabir.
Monshi, N. (1976). Trarjume Kalila va Dimna. Edited by M. Minovi. 4th ed. Tehran: Tehran University.
Muhammad Ibn Munawwar (1988). Asrar al- tawhid fi maqamat al-sheikh Abi Said. Edited by M. Shafiei Kadkani. 2th ed. Tehran: Agah.
Razi, N. (1992). Mirsad al-Ebad. Edited by M. A. Riahi. 4th ed. Tehran: Elmi va Farhangi.
Razi, N(1993). Minarat al- Sayerin & Maqamat al- Arifin. Edited by S. Abdolfattah. Kuwait: Dar Soad alsabah.
Razi, N (2002). Marmuzat – I Asadi dar Mazmurat – I Dawudi. Edited by M. R. Shafiei Kadkani. Tehran: Sokhan.
Razi, N. (2013). Bahr al- Haqaiq val Ma`ani. Edited by M.R. Movahhedi. Tehran: Iranian Research Institute of Philosophy.
Razi, N (2014). Aql va Ishq. Edited by T. Tafazzoli. 6th ed. Tehran: Elmi Farhangi Publishing.
Ṣadr ad-Dīn Shīrāzī, Muhammad (1984). Shrah Usul Kafi. Edited by M. Khajavi. 4 Vol. Tehran: Institute for Social and Cultural Studies
SadriNia, B. (2002). A Dictionary of Mystic Qutations. Tehran: Soroush.
Sanai, Majdud Ibn Adam (1985). Diwan of Sanai. Edited by Mudarres razawi. 3th ed. Tehran: Sanai.
Sanai, Majdud Ibn Adam (2003). Hadiqat al-Haqiqa va Shariat al- Tariqa (Fakhri Nama). Edited by M. Hosseini. Tehran: Markaze Nashr Danishgahi.
Sarraj Tusi, A. N. (2006). Al-Luma Fi Al-Tasawwuf. Edited by Imad Zaki Baroudi. Cairo: Almaktaba al- tawfiqiyya.
Shafiei Kadkani, M.R. (2005). Written on the Sea. Tehran: Sokhan.
Varram, Masoud Ibn Isa (?). Tanbih al- Khavaterva Nozhat a-l Navazer. Beirut: Dar Sa`B  
http://dl.nlai.ir/UI/047bf 029-e009-4254-9b8f-8821c1dea429/Catalogue.aspx
Manuscripts
Jong. Iran Milli Library (706- 710 H) No. 2996 f
Collection of treatises. Shahid Ali Library. Istanbul Turkey. No. 2800
ادبیات عرفانی
دوره 13، شماره 27
زمستان 1400
دی 1400
صفحه 89-126
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار