نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مهدی عرب جعفری محمدآبادی ¹
• طاهره خوشحال دستجردی ²
• زهره نجفی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

برای شناخت بهتر عرفان اسلامی باید تجربة عرفانی دقیق‌تر تحلیل گردد. تا کنون پژوهش‌هایی دربارة ماهیت عرفان اسلامی انجام گرفته است و هر کدام از دیدگاهی ویژه، تجربة عرفانی و در کل عرفان اسلامی را بررسی کرده‌اند. تقسیم عرفان اسلامی به گونه‌هایی چون عرفان عاشقانه و تصوف عابدانه، عرفان خراسانیان و بغدادیان و همین‌طور تجربة طریقی و تجربة عرفانی از جملة این دیدگاه‌ها است. هم‌چنین ماهیت تجربة عرفانی را با تأکید بر رویة زبان آن بررسی کرده‌اند. اما این پژوهش‌ها و پژوهش‌هایی که پیرو آن‌ها انجام گرفته است، نتوانسته‌اند ماهیّت عرفان اسلامی را به طور دقیق تحلیل کنند. این پژوهش با تأکید بر متون دسته اول عرفانی، نخست نظریه‌های یادشده را خیلی کوتاه نقد می‌کند و سپس با توجه به سخنان خودِ عارفان تجربة عرفانی را به چهار بخش مقدمات، معارف، احوال و گفتار و کردار بیرونی تقسیم می‌کند و الگویی جدید ارائه می‌کند که ماهیّت عرفان اسلامی را دقیق‌تر نشان دهد. در این الگو میزان تسلط عارفان بر احوالی که بر ایشان وارد می-آید، یکی از دلایل تفاوت آنان با یکدیگر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• تجربه عرفانی
• " "احوال
• " "مدیریت
• "

عنوان مقاله [English]

The Nature of Mystical Experience Based on Managing the States’ Model

نویسندگان [English]

• Mahdi ArabJafari Mohammadabadi ¹
• Tahereh Khoshhal Dastjerdi ²
• Zohreh Najafi ³

¹ PhD Candidate of Persian Language and Literature, Isfahan University, Isfahan, Iran

² Professor of Persian Language and Literature Department, Isfahan University, Isfahan, Iran

³ Associate Professor of Persian Language and Literature Department, Isfahan University, Isfahan, Iran

چکیده [English]

To better understand Islamic mysticism, the mystical experience must be scrutinized accurately. So far, studies have been conducted regarding the nature of Islamic mysticism; each examining mystical experiences and Islamic mysticism, in general, through a certain perspective. Different divisions and types of Islamic mysticism, namely romantic mysticism, pious mysticism, Khorassanian and Baghdadian mysticism, mystical experience and spiritual-path experience are examples of these perspectives. There are also studies which focus on the nature of mystical experience adopting a linguistic approach. Relying on mystical primary sources and based on the mystics’ quotes, the present study divides mystical experience into four categories; preliminaries, teachings, states and speeches, and outer performances, and consider them as components of a cycle which interact with each other to aid the mystic reach the goal. This article also provides a new model which clearly represents the nature of Islamic mysticism. In this model, the extent of mystics’ mastery over the states they encounter is considered one of the reasons for their difference.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mystical experience
• States
• Management