نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران.

چکیده

بخشی از هرمنوتیک صوفیه، شامل تأویل‌های صوفیه از امور غیر قدسی است. تأویل‌های امور غیرقدسی صوفیه را می‌توان به زبان و پدیده‌های غیرزبانی تقسیم‌بندی کرد. در این مقاله، این بخش از تأویل‌های مولانا که در مناقب‌العارفین گزارش شده، بررسی می‌شود. مولانا، همانند بیشتر عرفا، تأویل امور غیرقدسی را دستمایۀ وسعت‌بخشیدن به تجارب معنوی خویش قرار داده ‌است. براساس آرای هرمنوتیکی گادامر، این تأویل‌ها از طریق فرایند گفت‌وگوی فهمنده با متن حاصل شده‌ است. فهمنده در مواجهه با نمود، بنا بر شاکله‌های ذهنی و مفهوم پیشین در ذهن، در گفت‌وگو با نمود، تأویلی از آن بیان کرده که با پیش‌داوری‌ها و زیست‌جهانش انطباق دارد. در این قسم تأویل‌ها، هر نمود آفاقی تداعی‌کنندۀ امری انفسی در ذهن عارف است؛ تداعی‌هایی که برمبنای تشابه، مجاورت و تضاد شکل می‌گیرد و در زبان عارف، به صورت‌های بلاغی‌ای نظیر واج‌آرایی، اسلوب‌الحکیم، تشبیه، تشخیص، رمز، مجاز و خلاف ­آمد نمایان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rumi's Treating Linguistic and Non-linguistic Phenomena in Aflaki Managhebol al-Arefeen

نویسندگان [English]

  • Mohammad Dasturani 1
  • Javad Mortezaei 2
  • Abolghasem Ghavam 3

1 PhD Candidate, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad

2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad.

3 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad (FUM).

چکیده [English]

Sufi interpretations of non-sacred affairs could be categorized as linguistic and non-linguistic phenomena. In this article, the part of Rumi’s interpretation, which is reported in Managhebol al-Arefeen, is examined. Like many mystics, Rumi deploys the interpretations of non-sacred affairs to expand his spiritual experiences. According to Gadamer's Hermeneutic views, such interpretations have been made through the process of reader’s dialogue with the text. The interpreter, while facing the representations and in dialogue with in, based on his mental configurations and concepts existing in his mind, makes an interpretation of them which is consistent with his biases, prejudices and lived experiences. In such kinds of interpretations, every heavenly representation is reflective of an inner image in the mind of the mystic. Such associations are formed on the basis of similarity, proximity and contradiction and in the mystic language they appear in rhetorical forms such as alliteration, uslub al-hakim, similes, personifications, symbols, metonymy and paradoxes. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Text Interpretation
  • Gadamer
  • Mystical Interpretation
  • Rumi
  • Managhebol al-Arefeen
احمدی، بابک. (1380). ساختار و تأویل متن. مرکز. تهران.
اشمیت، لارنس کندی. (1394). هرمنوتیک. ترجمۀ علیرضا حسین‌پور. نقش و نگار. تهران.
افلاکی، شمس‌الدین احمد. (1362). مناقب‌العارفین. جلد اول. دنیای کتاب. تهران.
بهشتی، سیدمحمدرضا. (1389). «حقیقت و روش گادامر؛ درس‌گفتار حقیقت و روش گادامر (دانشگاه تهران)». تارنمای https://3danet.ir.
پالمر، ریچارد ا. (1377). علم هرمنوتیک. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی. هرمس. تهران.
پورنامداریان، تقی. (1383). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. چاپ پنجم. علمی و فرهنگی. تهران.
ساسانی، فرهاد. (1367). «تأویل». در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. به سرپرستی محمدکاظم موسوی بجنوردی. جلد اول. مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران.
سهلگی، محمدبن‌علی. (1384). دفتر روشنایی. ترجمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. سخن. تهران.
شمیسا، سیروس. (1378). نگاهی تازه به بدیع. فردوسی. تهران.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1392). زبان شعر در نثر صوفیه. سخن. تهران.
فولادی، علیرضا. (1389). زبان عرفان. سخن (فراگفت). تهران.
صفوی، کورش. (1382). «پژوهشی دربارۀ با هم‌آیی واژگانی در زبان فارسی». متن‌پژوهی ادبی. شمارۀ 18. صص 276-388.
مجتهد شبستری، محمد. (1392). «هرمنوتیک جدید چیست؟»، درس‌گفتار هرمنوتیک جدید چیست؟(تارنمای شخصی http://mohammadmojtahedshabestari.com)
ـــــــــــــــــــــ (1395). «حقیقت در هرمنوتیک فلسفی»، درس‌گفتار هرمنوتیک جدید چیست؟(تارنمای شخصی http://mohammadmojtahedshabestari.com)
 محمدی، پروانه. (1367). «افلاکی». دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. جلد نهم. صص 589-591.
مرتضایی، سیدجواد. (1394). بدیع از بلاغت. زوار. تهران.
مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد. (1384). مثنوی معنوی. چاپ دوم. هرمس. تهران.
نیچه، فریدریش ویلهم... و [همکاران]. (1379). هرمنوتیک مدرن. ترجمۀ بابک احمدی، مهران مهاجر، محمد نبوی. مرکز. تهران.
واعظی، احمد. (1380). درآمدی بر هرمنوتیک. مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر. تهران.
ـــــــــــــ (1392). نظریۀ تفسیر متن. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. قم.
یازیجی، تحسین. (1350). «زندگی شمس‌الدین احمد افلاکی و بررسی انتقادی مناقب‌العارفین». ترجمۀ اینال صائمه. مجلۀ معارف اسلامی (سازمان اوقاف). شمارۀ 12. صص 19-35.