نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• داوود پورمظفری

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مقاله درپی نمایاندن تصویری از جهان ذهن و اندیشة شمس تبریزی است. نویسنده درصدد است تا نخست با تکیه بر تصاویر بلاغی و رتوریک متن مقالات، انسجام فکری موجود در ورای ظاهر آشفته و درهم‌ریختة مقالات و راز تأثیرکلام شمس را نشان دهد؛ دیگر اینکه عامل فردیّت شمس و مقالات را در تاریخ تصوف و به­ویژه نثر عرفانی فارسی به‌تصویر بکشد. ازاین‌رو، ابتدا صورت‌های بلاغی پربسامدی چون تمثیل، استعاره، رمز و پارادوکس را به‌عنوان نقطة اشتراک مقالات با سنت عرفانی پیش از خود مطرح کرده و سرانجام فردیّت متن را در زبان و نگرش آیرونیک شمس نشان داده است. به همین سبب، پس از بیان مفهوم آیرونی، انواع و ویژگی­های آن و نگاه آیرونیک شمس به گفتمان­ها و نهادهای عصر خود را به‌تفصیل بحث کرده و در پایان به کارکرد آیرونی در مقالات پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی: مقالات شمس تبریزی
• آیرونی
• رمز
• استعاره
• متناقض‌گویی
• تمثیل

عنوان مقاله [English]

Shams-e Tabrīzī’s Ironic Outlook to his Contemporary Discourses and Social Institutions

نویسنده [English]

• Dawood Poormozaffari

P. H. D. Student, Persian Language and Literature, Mashhad University

چکیده [English]

In this article by analyzing the rhetorical images in Shams-e Tabrīzī’s Maqâlât, his thought coherence beyond the inconsistent appearance of the text and the mystery behind his language influence will be unraveled. Moreover, the uniqueness of his character and his Maqâlât in the history of Sufism and specifically among sufi prose texts will be illustrated. In this respect, the highly frequent rhetorical devices such as allegory, metaphor, symbol, and paradox will be pinpointed as the common ground between Maqâlât and the Persian mystical proses prior to it. Then, the uniqueness of the text regarding the ironic language and attitude of Shams will be highlighted. In addition, after providing irony’s definition, its different types, and features, the ironic outlook of Shams to his contemporary discourses and social institutions, and finally irony’s function in Maqâlât will be elaborated.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Shams-e Tabrīzī’s Maqâlât
• irony
• Symbol
• Metaphor
• paradox
• allegory