نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمدکاظم کهدویی ¹
• اکرم هدایتی شاهدی ²

¹ دانشیارگروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه یزد

² کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

چکیده

رؤیاهای عارفان آینۀ اندیشه‌ها، آراء و عقاید و به‌ویژه آرزوهای متعالی این گروه است. رؤیت خداوند یکی از این آرزوهاست که نمود فراوانی در تجارب روحانی نقل‌شده از عارفان دارد. در این دسته از رؤیاها، رؤیابین مدّعی است که خداوند را دیده یا صدای او را شنیده است. از نظر روان‌شناسان، صورت موردمشاهده در رؤیا، یکی از جنبه‌های خیالی و نمادین ناخودآگاه رؤیابین است که از طریق رؤیا به بخش خودآگاه رسیده است. اما نظرگاه عارفان در تأویل این صورت فراواقعی چیز دیگری است. در این مقاله حکایت‌های مندرج در دو کتاب تذکرةالاولیای عطار (قرن ششم هجری) و نفحات‌الانس جامی (قرن نهم هجری) بررسی شده است. این صورت‌های نمادین که عارف به‌عنوان «خدا» از آن‌ها یاد کرده، منِ روحانی یا ربّ شخصی او است که هویّتی یکسان با حق دارد و این تصویر ربّ شخصی در رؤیای هر کسی متفاوت با ربّ شخصی دیگری است.

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی: دیدار با خداوند
• عارفان
• رؤیا
• تذکرةالاولیا
• نفحات‌الانس

عنوان مقاله [English]

God in Gnostics' Dreams

نویسندگان [English]

• Mohhamad Kazem Kahdoee ¹
• Akram Hedatati Shahroudi ²

¹ Associate professor, PersianLanguage and Lliterature Department, Yazd University

² M. A. in Persian Language and Literature, Yazd University

چکیده [English]

Dream as a spiritual experience is a common mean of expression among Gnostics. The wakefulness impossibilities can be realized in dream. Gnostics express their moral, educational, religious, spiritual, and personal observations and opinions through dreams and particularly they lofty wishes are reflected in them. Vision of God is one of these wishes often appeared in their dreams and quoted as their spiritual experience. In these experiences, the dreamer claims the perception of God’s sight or voice. Psychologists maintain that the observed sight is one of the imaginary and symbolic aspects of the dreamer’s unconsciousness that has reached the level of consciousness by dreaming. However, Gnostics’ interpretations are different. This inquiry is an attempt to study their diverse interpretations and to determine the validity of their vision of God based on the stated dreams in Atar's Tazkarata al-Uliya (6^th century) and Jami's Nafahat al-Uns (9^th century).

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: God
• Gnostics
• dream
• Tazkarat al-Uliya
• Nafahat al-Uns