نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• سید علی اصغر میرباقری فرد ¹
• احسان رئیسی ²

¹ استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

² استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

به‌منظور تحقق اهداف پژوهشی در پژوهش‌های عرفانی، ضروری است روشی مضبوط، علمی و منطبق بر ماهیت آن زمینه درنظر گرفته شود. یکی از موضوعات اساسی در پژوهش‌های عرفانی، شناخت سنت و مشرب عرفانی هر عارف است. درواقع، به‌نظر می‌رسد نخستین و ضروری‌ترین گام در پژوهش‌های عرفانی، تبیین سنت و مشرب عارفان است. در این مقاله، به اقتضای ماهیت عرفان اسلامی، روشی برای تبیین سنت و مشرب عرفانی به‌دست آمده است. در این روش، برای سنت عرفانی چهار رکن (هدف و غایت، روش، موضوعات و مفاهیم و نظام تربیتی) و برای مشرب عرفانی نیز سه محور (سیر و سلوک، موضوعات و مفاهیم، و نظام تربیتی) مشخص شده است که براساس آن‌ها می‌توان سنت و مشرب عرفانی عارف را تبیین کرد. همچنین در این مقاله، عزیز بن محمد نسفی به­عنوان مطالعۀ موردی درنظر گرفته شده است. وی کوشیده است راهی بین دو سنت عرفانی برگزیند. براین­اساس، در اصول و مبانی پایبند سنت دوم، و در فروع دنباله‌رو سنت اول عرفانی است. مشرب عرفانی وی نیز برآمده از مشرب عرفانی استادش سعدالدین حمویه است که البته با ابتکارات وی در زمینه‌های سیر و سلوک و هستی‌شناسی همراه شده است.

کلیدواژه‌ها

• سنت عرفانی
• مشرب عرفانی
• پژوهش‌های عرفانی
• سنت اول عرفانی
• سنت دوم عرفانی
• عزیز نسفی

عنوان مقاله [English]

A Method of Explaining Mystical Tradition and Disposition (Case Study: Aziz Nasafi)

نویسندگان [English]

• Sayyed Ali Asghar Mirbagherifard ¹
• Ehsan Reisi ²

¹ Professor of Persian Language and Literature Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Assistant Professor of Persian Language and Literature Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran. e

چکیده [English]

To accomplish the research objectives in mystical studies, it is essential to adopt a methodology that is organized, scientific, and consistent with the nature of the field. One of the fundamental issues in mystical research is recognition of the mystical tradition and disposition of every mystic. In fact, explaining the tradition and disposition of the mystics seems to be the first and crucial step in conducting mystical studies. In this paper, we present a method for explicating mystical traditions and dispositions in accordance with the nature of Islamic mysticism. In this method, four pillars (the goal and the ultimate end, method, themes and concepts, and educational system)are identified for the mystical tradition, and three axes (the journey, themes and concepts, and educational system) are determined for mystical disposition. These pillars and axes make it possible to explicate the mystical tradition and disposition of a mystic. In addition, in this paper, Aziz bin Muhammad Nasafi has been selected as a case for discussing the applicability of the method. He strived to choose a path between the two mystical traditions. Accordingly, he adhered to the second tradition in basics and principles, and followed the first mystical tradition in subordinate issues. His mystical disposition is also based on his master’s, Saad al-Din Hamooyeh, mystical disposition, which is of course accompanied with his initiatives in the areas of conduct and ontology.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mystical tradition
• Mystical disposition
• Mystical research
• First mystical tradition
• Second mystical tradition
• Aziz Nasafi