نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشگاه تهران
2 کارشناسارشدزبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
چکیده
این مقاله سیر تطور اندیشه ولایت و مباحث مرتبط با آن را بر اساس امهات کتب نثر صوفیه نشان می‌دهد؛ گرچه در برخی موارد از اشعار بزرگان عرصه عرفان نیز بهره می‌گیرد.به سبب گستردگی فضای کار، پایه تحقیق عمدتاً بر آثار نثر بوده است؛ آن هم آثاری که در حوزه جغرافیایی دو مکتب عرفانی خراسان و بغداد آن روزگار شکل گرفته‌اند و اگر در این میان از مکتب عرفانی این عربی،برخی شاگردان او و آثارشان- که مربوط به حوزه اندلس هستند- صحبت به میان آمده به این علت است که ابن عربی مهم‌ترین نظریه‌پرداز عرفان اسلامی است؛ بویژه که محور و اساس همه اندیشه‌ها و آثار او را مسأله انسان و ولی کامل او بر تمامی کائنات تشکیل می‌دهد.از جهت زمانی نیز مقاله پیدایش نخستین نظریات را در باب ولایت از قرن سوم هجری و اندکی پیش از آن را تا آغاز دوره معاصر یعنی زمان مشروطیت به شکل مجمل بررسی می‌کند.
این مقاله نشان می‌دهد چگونه افکار و اندیشه‌های افراد مختلف طی گذشت زمان بر شاخ و برگهای اصل ولایت افزوده و روز به روز به اعتلای این اندیشه یاری رسانده و آن را بارورتر کرده است؛ به علاوه ریشه و خاستگاه مواردی چون انسان کامل، تعداد اولیا، طبقات آنها و.. را نیز – تا حدی که مقدورو مستند بوده است- تبیین می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Development of Saint- Ship (Valayat)Thought in Islamic Mysticism
نویسندگان [English]
- Homaira Zomorrodi 1
- Zahra Nazari 2
1 Assistant Professor, University of Tehran
2 Graduate M. A. Student, University of Tehran
چکیده [English]
The noble principle of ‘saint-ship’ is one of the main axes of Islamic Sufism and Gnosticism. The need of wayfarer to the help and guidance of a perfect master (shaykh) and saint in the complex mystical journey has constantly been emphasized in educative books of Sufism – whether prose or poem. Hakīm Termāzī is the first Sufi to introduce the concept of saint-ship within the form of a theory and an intellectual system. However, Mohī al-Dīn Ibn Arabī was the one who systematized this theory in a complete and comprehensive manner.
The present paper aims at presenting the evolution of saint-ship thought and its related discussions based on the most important prose books of Sufism, and in some cases the poems of prominent Gnostic figures. It covers the theories on saint-ship from third century hejri to the contemporary time that is the beginning of the Constitution. Study of Ibn Arabī and his disciples, related to the al-Andalus school, is due to the importance of Ibn Arabī in the realm of Islamic mysticism and his focus on the perfect human and master.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key Words: saint-ship
- saint
- the perfect man
- master
- miracle
)