نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی. تهران. ایران
2 انشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 استاد گروه زبان و ادبیات‌فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
سماع در نگاه بسیاری از عارفان از ارکان اساسی سلوک محسوب میشود و قدری عظیم دارد. این مفهوم که دارای شئون مختلفی چون آواز، صدای خوش، الحان، موسیقی و سازها، رقص، خرقه‌دریدن و... است در برساختن هویت عارفان و مکتب عرفانی آنان نقشی اساسی داشته است. از سوی دیگر، تجارب عرفانی که طی آن عارف به انحاء مختلف خود را در ارتباط با عالم برین می‌یابد و حال و تجربه‌ای بی‌واسطه کسب می‌کند نیز عنصری حیاتی و گاه غایت قصوای سلوک عارفانه بوده است. فهم ارتباط این دو موضوع مضاف بر این‌که می‌تواند دلیل اهمیت سماع در نگاه عارفان را آشکار سازد، رهیافتی جدید بر گونه‌های متنوع تجربة عرفانی در میان صوفیان است. در نوشتار حاضر، پس از گردآوری داده‌ها از متون منثور این پیوند را در سه شأن دسته‌بندی کرده‌ایم؛ نخست، سماع در جمیع شئون گاه به مثابة برانگیزانندة تجارب معنوی در نظر گرفته شده است، یعنی گاه غرض عارفان از سماع نیل به تجارب عرفانی بوده است. دُدیگر، تعاریفی از سماع به دست داده شده یا ویژگی‌هایی به آن نسبت داده شده که گویی خود، نوعی تجربة عرفانی برای عارفان شوریده‌حال محسوب می‌شده است. در نهایت، گاهی نیز دست‌کم در برخی شئون در معنای نتیجه یا پیامد تجربه‌های عرفانی در نظر گرفته شده است؛ در واقع بعد از کسب تجارب عرفانی، برخی بروزها چون رقص و خرقه دریدن رخ می‌داده است. این ارتباط که تاکنون در پژوهش‌های عرفانی مغفول مانده است از این سه منظر در گزارش‌ها، سخنان و آراء عارفان در متون منثور عرفانی پی‌جویی شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The relationship between Sufis Samā and mystical experiences
نویسندگان [English]
- Milad Salahi Khalkhali 1
- Ghodrat Allah Taheri 2
- Ahmad Khatami 3
1 Persian Language and Literature. Letters and Human Sciences. Shahid Beheshti University. Tehran. Iran
2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3 Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
according to many mystics, samā is considered one of the fundamental elements of the mystical path. This concept has various subjects such as singing, good voice, melody, music and instruments, dancing, tearing garments, etc. It has played an essential role in constructing the identity of mystics and their mystical school. Furthermore, Mystical experiences during which the mystic finds herself in connection with the Sanctity world and obtains a direct experience have also been a vital element and sometimes the ultimate goal of the mystical path. Understanding the relationship between these two issues, in addition to the fact that it can reveal the reason for the importance of samā according to mystics is a new approach to the various types of mystical experiences among Sufis. In this article, after collecting data from prose texts, we have categorized this relationship into three cases. First, Sama is sometimes considered a trigger for spiritual experiences. Also, There are definitions or characteristics of samā that seem to be considered a kind of mystical experience for distraught mystics. Finally, sometimes it is considered as the result or consequence of mystical experiences. In fact, after gaining mystical experiences, some events such as dancing and tearing garments have occurred. These relationships have been neglected in mystical research, From these three points of view, the reports, words, and opinions of mystics have been researched in mystical Persian prose texts.
کلیدواژه‌ها [English]
- samā
- mystical experiences
- triggers of mystical experiences
- consequences of mystical experiences.mystical prose texts
)