نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• طاهر لاوژه ¹
• فریبا آرایش طبیعت ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه پیام نور. تهران. ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

مولانا جلال‌الدین در ضمن نقل قصه‌های مثنوی، در موارد متعددی از روایت آن‌ها چشم می‌پوشد و به بیان معارف باطنی گریز می‌زند و پس از تبیین موضوعات متکثر عرفانی و در اعلام بازگشت به ظاهر قصة اصلی، از عبارتِ «این سخن پایان ندارد...» و تعابیر مشابه بهره می‌برد که در حکم بیت ترجیع و برگردان قصه‌های مثنوی است. آنچه تمامی این قصه‌ها را در متنی یک‌پارچه پیوند می‌دهد، در بعضی از واژه‌های کلیدی عبارت مذکور نشان داده می‌شود که در تبیین دقایق عرفانی مثنوی راهگشاست. هدف اصلی پژوهش عبارت است از: تحلیل «ابیات برگردان» و نقش اصلی واژه‌های آن در توجه‌دادن مخاطب به پیام سخن و نیز چگونگی تبیین فرم و محتوای اندیشه‌های مولانا با استفاده از «ابیات برگردان». این پژوهش با شیوة تحلیل محتوا و با توجه به قصه‌های دفتر اول مثنوی انجام شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مولانا با استفاده از «ابیات برگردان» و در محل تلاقی باطن و ظاهر قصه کلمات، اصطلاحات و ترکیباتی وضع می‌کند که برای کشف و بسط مفاهیم عرفانی در آن موقعیت کلامی نقشی تعیین‌کننده دارد. دقت در این معنی برخی از اغراض اصلی سخن را برجسته می‌کند و خلاقیت‌های معنی‌آفرینیِ مولانا را در دسترسی خواننده به مبانی عمیق‌تر تجربة عرفانی آشکار می‌دارد.

کلیدواژه‌ها

• قصه‌های مثنوی
• ابیات برگردان
• داستان‌پردازی
• روایت‌شناسی
• تحلیل روایت

موضوعات

• مثنوی معنوی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Return Verses in the Interpretation Tales of the first book of Mathnavi

نویسندگان [English]

• Taher Lavzheh ¹
• Fariba Arayesh Tabiat ²

¹ Persian Language and Literature, Payam -e Noor University. Tehran. Iran

² Ph.D student of Persian Language and Literature, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran.

چکیده [English]

Mevlânâ Jalāl al-Dīn, while narrating Mathnavi’s Tales, ignores their narration in many cases and avoids the expression of esoteric knowledge and after explaining the multiple mystical issues return to the concepts of the main story, uses the phrase “Ein Sokhan Payan Nadarad... (This speech has no end...)" which is according to the Return Verses of the Mathnavi’s stories. The main purpose of the research is: investigate the Return Verses and the main role of the words "reversing verse" is to make the audience pay attention to the message of the speech, as well as how to explain the form and content of the mystic's thoughts by using "reversing verse". This research was conducted with the method of content analysis, according to the stories of the first book of Mathnavi. The studies show that Mevlânâ through the Return Verses uses words, terms and combinations that play a decisive role in discovering and expanding mystical concepts in that verbal situation. Accuracy in this meaning highlights some of the main purposes of speech and reveals Rumi's meaning-making creativity in the reader's access to the foundations of a deeper mystical experience.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mathnavi’s Tales
• Return Verses
• Storytelling
• Narratology
• Narrative analysis