نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• منیره طلیعه بخش

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

یکی از دغدغه‌های اصلی مولانا در مثنوی شرایط حصول شناخت، محدودیت و موانع تحقق آن است. توجه او به مسئله‌ی شناخت و ابعاد چندگانه‌ی آن آرای او را به مرز تفکرات نوین در باب دانش فراشناختی نزدیک می‌سازد. مسئله‌ی شناخت برای مولانا مسئله‌ای چنان جدی است که هر روایت و داستانی درگیر یکی از مسائل شناخت و پیچیدگی‌های آن است. مقاله حاضر با روشی توصیفی- تحلیل نشان می‌دهد که دانش فراشناختی یعنی نظارت و پایش شناختی از اصول مهم مثنوی مولوی است. بسیاری از کارکردها و بنیان‌های فراشناختی در مثنوی قابل ردیابی است که در این مقاله دو بنیان فراشناختی «طرحواره» و «نظام انگیزش شخصی» و دو کارکرد «نظارت بر فرآیند شناخت» و «آگاهی از موقعیت شناخت» مورد بررسی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود مثنوی مولوی به دلیل دربرگرفتن نظارت، ارزیابی، پایش وآسیب-شناسی شناخت، اثری دارای ارزش فراشناختی و شناخت‌شناختی است. این آگاهی نسبت به شرایط حصول شناخت، مولوی را به نقد شناخت‌های تقلیل‌گرایانه و تک‌ساختی می‌رساند.

کلیدواژه‌ها

• مولوی
• شناخت
• فراشناخت
• طرح واره
• پایش

موضوعات

• مثنوی معنوی

عنوان مقاله [English]

Metacognitive monitoring in Mowlavi's couplet-poem (Masnavi)

نویسنده [English]

• Monireh Taliehbakhsh

University of Guilan

چکیده [English]

One of the main concerns of Rumi in his Mathnavi is the conditions of obtaining knowledge and the limitations and obstacles to its realization. His attention to the problem of cognition and its multiple dimensions brings his opinions close to the border of modern thinking about metacognitive knowledge. The problem of cognition is such a severe issue for Rumi that every narrative and story is involved in one of the problems of cognition and its complexities. The present article describes through a descriptive-analytical method that metacognitive knowledge, which means cognitive supervision, is one of the essential principles of Mowlavi's Mathnavi. Many metacognitive functions and bases can be traced in Mathnavi. In this article, two metacognitive bases, "schema" and "personal motivation system," and two functions, "supervision of the cognitive process" and "awareness of the cognitive situation," are examined. It is taken and shown that Mowlavi's Mathnavi is a work with metacognitive and cognitive value due to its inclusion of monitoring, evaluation, and cognitive pathology. This awareness of the conditions of obtaining knowledge leads Mowlavi to criticize reductionist and mono-structural knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mowlavi
• Cognition
• Metacognition
• Schema
• Monitoring