نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• لیلا پژوهنده ¹
• مریم سادات دستغیب ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، قم، ایران

² دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

در برخی حکایت‌های صوفیانه شاهد تغییر و تحول یکی از شخصیت‌ها هستیم. هرچند انتظار می‌رود در قصه‌ با شخصیت‌های ایستا روبه‌رو شویم در این مورد شخصیت دگرگون می‌شود و - بر خلاف ساختار قصه‌ها به جای وقایع داستانی - در مرکز و محورحکایت قرار می‌گیرد. برخی از این تحول‌ها ناگهانی و در اثر کرامت یا معجزه و برخی با سیر منطقی و علّی رخ می‌دهد. در نوبت سوم جلدهای اول تا دهم کشف‌الاسرار و عدةالابرار میبدی (نگارش: حدود سده ششم) 37حکایت از این دست وجود دارد. در این پژوهش این حکایت‌ها را از منظر ساختار، چگونگی و دلایل ایجاد تحول، انواع شخصیت‌، پیرنگ، درون‌مایه، زمان و مکان به شیوه تحلیلی و توصیفی و به کمک جدول‌ و نمودار بررسی کردیم. دست‌آورد پژوهش نمونه‌هایی از حقیقت‌مانندی نسبی، همدلی مخاطب با حکایت، جوانی جامعه تحول‌یافته، حضور کمرنگ زنان در ماجرای تحول، لزوم زمینه و استعداد درونی، تحول در جهت مثبت، نقش اراده و اختیار، ماندگاری تجربه، بازگشت به خداوند به عنوان درون‌مایة کلی حکایات و شگردهایی چون کاربرد پیرنگ پیچیده‌تر و حکایت‌های طولانی‌تر، زاویه دید اول شخص یا ترکیبی، پرداختن به جزییات حالات شخصیت‌ها و فضاسازی را نشان می دهد. بررسی «داستان تحول» یا «رشد و کمال» با روشنی بخشیدن به منظومه فکری نویسنده، مفهوم تحول، سویه‌های ادبی، هنری و روایی و گفتمان غالب روزگار میبدی به دریافت و فهم کاملتر تفسیر می‌انجامد.

کلیدواژه‌ها

• کشف‌الاسرار و عدة‌الابرار
• رشید‌الدین میبدی
• تحول شخصیت
• حکایت
• عناصر داستانی

موضوعات

• ادبیات عرفانی

عنوان مقاله [English]

The story of transformation in Kashf-ol-Asrar and Odat ol-Abrar

نویسندگان [English]

• Leila Pazhoohandeh ¹
• Maryam Sadat Dastgeib ²

¹ University of Qom

² University of Qom .Qom. Iran.

چکیده [English]

In some Sufi stories, we see the transformation of one of the characters. Although it is expected to deal with static characters in the story, in this case the character changes and - contrary to the structure of stories, instead of fictional events - is placed in the center of the story. There are 37 stories of this kind in the third volume of the first to tenth volumes of Kashf al-Asrar and Kital al-Abrar Mibdi. In this research, we examined these anecdotes from the perspective of structure, how and reasons for transformation, types of characters, plot, theme, time and place in an analytical way and with the help of tables.The results of the research are examples of relative verisimilitude, the empathy of the audience with the story, the youth of the transformed society, the necessity of background and inner talent,transformation in a positive direction, the role of will and free will, returning to God as the general meaning of stories. It shows the value of an techniques such as the use of more complex plots and longer stories, first-person or combined perspective, dealing with the details of the characters' situations and atmosphere creation. Examining the story of transformation the concept of transformation, literary, artistic, and narrative strains, as well as the dominant discourse of the time, leads to a more complete understanding of the interpretation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kashf-ol-Asrar and Odat ol-Abrar
• Rashiduddin Meibdi
• personality transformation
• story
• story elements