نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری ، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران
2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران
چکیده
تصوف معطوف به نجات آحاد جامعه است و برای مدیریت جامعه برنامة مدونی ندارد؛ اما این بدان معنا نیست که عرفا نیز نسبت به شرایط اجتماعی و سیاسی اطرافشان بیتوجه بودهاند. در این پژوهش تلاش شده با بازخوانی و بازسازی مفهوم مقاومت فوکویی نشان داده شود که چگونه بخش اعظم حکایتهای تذکرةالاولیاء در دایرة بازی بزرگ مفهوم قدرت و مقاومت قرار میگیرد و فریدالدین عطار چگونه با طراحی بدنهای متنوع، روشهای مقاومت صوفیه را بازنمایی میکند. برخی از این بدنها از شیوة مقاومت سلبی و برخی دیگر از شیوة مقاومت ایجابی استفاده میکنند و گاه میشود که در یک رفتار بدنی هر دو وجه سلبی و ایجابی مقاومت آشکار میشود. انتخاب تذکرةالاولیاء بدان جهت است که این اثر دربردارندة عصارة اندیشههای عطار است. او تجربههای زیستی و نوشتاری متعدد را در آثار قبلی خودش به نمایش میگذارد و اینک در بخشهای پایانی عمر تذکرةالاولیائی را مینویسد که زیرمتن بسیاری از زبرمتنهای صوفیة دورههای بعدی است. با این هدف، ابتدا حکایت های عطار را که در بردارندة مفهوم مقاومت است بررسی و مصادیق آن را استخراج شده است. در مرحلة بعد، از طریق طبقه بندی آنها در چند گروه، مصادیق مقاومت سلبی و ایجابی را در آنها مشخص شده است.در مرحلة نهایی نیز گزارشهایی از تحلیل های انجام شده ارائه شده است.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Negative and Positive Resistance in Attar's Tadhkerat al-Awliya
نویسندگان [English]
- Mojtaba Fadaee 1
- Mahdi Zarghani 2
1 PhD Candidate in Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Professor , Department of Persian Language and Literature , faculty of Literature and humanities; Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]
The mystics were not indifferent to the social conditions around them. Sufism aims at the salvation of the individuals of society and has no systematic program to govern society, but this does not mean that the Sufis were indifferent to the social and political conditions around them. In this study, we have turned to Attar's Tadhkerat al-Awliya and through a rereading and reconstruction of the concept of Foucauldian resistance, how the vast majority of the stories of Tadhkerat al-Awliya fall within the scope of the big game of power and resistance and how Attar represents the methods of Sufi resistance by designing diverse bodies. Some of these bodies use the method of negative resistance and others use the method of positive resistance, and sometimes both aspects of negative and positive resistance are manifested in one physical behavior. The reason for choosing Tadhkerat al-Awliya is that this work contains the essence of Attar's thought. He displays his many life and writing experiences in his previous works, and now in the final parts of his life he writes Tadhkerat al-Awliya, which is the subtext of many of the metatexts of Sufism of later periods. To this end, we first carefully read the stories of Attar that contain the concept of resistance and extracted their instances. In the next step, we classified them into several groups and identified the instances of negative and positive resistance in them. In the final step, we analyzed each section and presented the analysis report in the article.
کلیدواژهها [English]
- Attar
- Tadhkerat al-Awliya
- Foucault
- Negative and Positive Resistance