نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی و پژوهشکدۀ فرهنگ اسلام و ایران، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

قلندریه یکی از فرقه‌های مهم در عرفان و تصوف اسلامی است که بسیاری از ابعاد نظری، اجتماعی و سلوکی آن، به دلیل تنوع شکل زندگی قلندران و وجود زمینه‌های مثبت و منفی و تناقض‌های آشکار و پنهانی که در این فرقه و اشعارشان وجود دارد، همچنان ناشناخته باقی مانده است. در این پژوهش، به روش اسنادی و با بهره‌گیری از نظریۀ استعارۀ مفهومی، جنبه‌هایی از مفاهیم انتزاعی و چندپهلوی فرقۀ قلندریه که در ادب فارسی بازتاب یافته است، بررسی شده است. با تطابق و نگاشتِ حوزه‌های مبدأ و مقصدِ سه انگارۀ «قلندر آزاد است»، «قلندر مبارز است» و «قلندریه به­مثابه یک نظام اجتماعی و سرّی» این نتایج حاصل شد که قلندران هرچند خود را از بند هر نوع تعلقی آزاد می‌دانند، عملاً در بند و اسیر آداب و رسومی هستند که خود پایه‌گذار آن بوده‌اند. این گروه غالباً با مبارزۀ فرهنگی و سلبی و گاه مبارزۀ مسلحانه، در تلاش بوده‌اند که در جامعۀ ریازدۀ عصر خود تغییر ایجاد کنند. قلندریه دارای یک نظام فرهنگی پیچیده، تودرتو، باز و دارای قوانین و مراکز تجمع و اهداف و نشانه‌های خاص خود بوده است. قلندریه که گروهی آن را وجه افراطی ملامتیه دانسته‌اند، همواره در ادبیات فارسی دارای دو چهرۀ مثبت و منفی بوده است. استعارۀ مفهومی با ایجاد نگاشت بین مفاهیم انتزاعی با امور مادی و تجربه‌های ملموس، می‌تواند ابزاری مناسب برای درک برخی از جنبه‌های ناشناختۀ این فرقه به حساب آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Conceptual Metaphors in Qalandari Poetry

نویسندگان [English]

  • Muhammad Kazem Baridi Al-Lami 1
  • Mohammad Reza Sarfi 2
  • Ali Asghar Yari Estahbanati 3

1 Ph.D. Student of Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman. Iran

2 Professor of the Department of Persian Language and Literature and Research Institute of Islamic and Iranian Culture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

3 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman. Kerman. Iran

چکیده [English]

The Qalandariyya is a prominent cult within Islamic mysticism and Sufism. Due to the diversity of the Qalandari lifestyle, the existence of both positive and negative aspects, and the apparent and hidden contradictions within the cult and its poetry, many theoretical, social, and behavioral dimensions of the Qalandariyya remain unexplored. This paper employs a documentary approach and utilizes the theory of conceptual metaphor to examine the multiple abstract concepts of the Qalandariyya cult as reflected in Persian literature. By mapping and aligning the source and target domains of three conceptual metaphors: "Qalandar is free", "Qalandar is a fighter", and "Qalandariyya as a social and secret system", the study reveals that although Qalandars perceive themselves as liberated from all attachments, in practice, they are bound by self-created customs and traditions. This group often attempted to bring about change in the insincere society of their time through cultural and subversive struggle, sometimes resorting to armed conflict. The Qalandariyya possessed a complex, intricate, and open cultural system with its own set of rules, meeting centers, goals, and symbols. The Qalandariyya, which was considered an extreme offshoot of the Malāmatiyya cult, was always depicted in Persian literature with both positive and negative connotations. The conceptual metaphor, which establishes a link between abstract concepts and tangible matters and concrete experiences, can serve as a valuable tool for understanding certain unexplored aspects of this cult.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Linguistics
  • Conceptual Metaphor
  • Mysticism
  • Qalandariyya
  • Malāmatiyya
 آرمان، علیرضا و همکاران، (1400)، «واکاوی نگاشت مرکزی استعاره‌های مفهومی و طرح‌واره‌های تصویری واژه‌های آب و آتش در ضرب‌المثل‌های برآمده از ادب فارسی»، دو فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، س 29، ش 90: صص 7 – 24.
استرآبادی، میرزا محمدمهدی‌خان، (1370)، تاریخ جهانگشای نادری، تصحیح عبدالعلی ادیب برومند، تهران: سروش.
اسدی طوسی، (1365)، لغت فرس، تصحیح فتح‌الله مجتبایی و علی‌اشرف صادقی، تهران: خوارزمی.
اسکندربیگ منشی، (1377)، تاریخ عالم‌آرای عباسی، تصحیح اسماعیل رضوانی، تهران: دنیای کتاب.
افراشی، آزیتا و همکاران (1394)، «استعاره‌های مفهومی در زبان فارسی؛ تحلیلی شناختی و پیکره‌مدار» زبان‌شناخت، س ششم، ش دوم: صص 39 – 61.
اوحدی مراغه‌ای، (1362)، دیوان، تصحیح امیراحمد اشرافی، تهران: انتشارات پیشرو.
باباطاهر عریان، (1398)، دوبیتی‌های باباطاهر، براساس نسخۀ وحید دستگردی، تهران: انتشارات شبگیر.
برومند سعید، جواد (1384)، آیین قلندران، کرمان: دنشگاه شهید باهنر.
بهنام، مینا، (1389)، «استعارۀ مفهومی نور در دیوان شمس»، فصلنامۀ علمی پژوهشی نقد ادبی، س 3، ش 10: صص 91 – 114.
پناهی، مهین؛ حاجی‌حسینی، زهرا، (1392)، «مضامین قلندرانه در غزلیات عطار»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، س یازدهم، ش 21: صص: 64-49.
جرجانی، میرسید شریف، (1388)، التعریفات، تهران: ناصرخسرو.
چندبهار، لاله‌تیک، (1379)، بهار عجم، تصحیح کاظم دزفولیان، تهران: طلایه.
حافظ، شمس­الدین محمد، (1368) دیوان، تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: اساطیر، چ دوم.
حسن‌پور آلاشتی، حسین و همکاران (1395)، «تحلیل شناختی فنای نفس در غزلیات سنایی براساس طرحوارۀ حرکتی»، فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، س 12، ش 45: صص 35 – 59.
خرمشاهی، بهاء‌الدین، (1397)، دانشنامۀ حافظ و حافظ‌پژوهی، 4 ج، تهران: نخستان پارسی.
خطیب فارسی،(1362)، قلندرنامه، تصحیح دکتر حمید زرین‌کوب، تهران: توس.
خلف تبریزی، محمد حسین، (1342)، برهان قاطع، 5 ج، تصحیح دکتر محمد معین، تهران: ابن­سینا.
خیام نیشابوری، (1375)، رباعیات خیام، تهران: نشر علم.
دوبرون، جی، تی، پی، (1375)، «قلندریات در شعر عرفانی فارسی از سنایی به بعد»، معارف، س سیزدهم: صص 105 – 119.
راسخ مهنّد، محمد، (1389)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم، تهران: سمت.
رجایی بخارایی، احمدعلی، (1375)، فرهنگ اشعار حافظ، تهران: علمی.
ریتر، هلموت، (1388)، دریای جان، ترجمۀ دکتر عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، تهران: انتشارات بین­المللی الهدی.
زرین‌کوب، عبدالحسین، (1382)، ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین، (1386)، جست­وجو در تصوف ایران، تهران: امیرکبیر.
سبزعلیپور، جهاندوست؛ وزیری، سهیلا، (1397)، «برررسی مفهومی «عرفان خرابات است» در دیوان حافظ»، پژوهش‌های ادبی، گوهر گویا، س دوازدهم، ش اول، پیاپی 36: صص 47 – 72.
سعدی، شیخ مصلح­الدین، (1383)، کلیات سعدی، تصحیح دکتر حسن انوری، تهران: نشر قطره.
سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم، (1362)، دیوان، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: سنایی
شبستری، شیخ محمود، (1382)، گلشن راز، به سعی دکتر جواد نوربخش، تهران: انتشارات یلدا قلم.
شریفی مقدم، آزاده، (1398)، «توجیه تقابل‌های استعاری حوزۀ مفهومی مرگ در قالب نظریۀ تصویرگونگی»، مجلۀ زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، س یازدهم، ش 1: صص 285 – 311.
شریفیان، فرزاد، (1398)، زبان‌شناسی فرهنگی: مفهوم سازی‌های فرهنگی و زبان، ترجمۀ طاهره احمدی‌پور، پریا رزم‌دیده، حامد مولایی، رفسنجان: دانشگاه ولی عصر (عج).
سهروردی، شهاب‌الدین، (1386)، عوارف المعارف، ترجمۀ ابومنصور اصفهانی، تصحیح قاسم انصاری، تهران: علمی و فرهنگی.
شفیعی­ کدکنی، محمدرضا (1385)، موسیقی شعر، تهران: آگاه.
شفیعی­ کدکنی، محمدرضا  (1386)، قلندریه در تاریخ، تهران: سخن
شفیعی­ کدکنی، محمدرضا (1392)، زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن، چ سوم.
صفوی، کورش، (1392)، درآمدی بر معناشناسی، تهران: سورۀ مهر، چ پنجم.
عراقی، فخرالدین، (1365)، دیوان، تهران: انتشارات گلشایی.
عطار، فریدالدین، (1370)، مختارنامه، تصحیح محمدرضا شفیعی­کدکنی، تهران: سخن، چ دوم.
عطار، فریدالدین، (1384)، دیوان، تصحیح دکتر تقی تفضلی، چ یازدهم، تهران: علمی و فرهنگی.
علاء الدوله سمنانی؛ (1364)، دیوان، تصحیح عبدالرفیع حقیقت، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
علی‌بیگی سرهالی، وحید، نوروزی، زینب، (1401)، «بررسی مضامین قلندرانه در غزل‌های نظامی»، فصل‌نامۀ تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، د 14، ش 51:  صص 238 – 267.
غزالی، احمد، (1359)، سوانح العشاق، تصحیح نصرالله پورجوادی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
فتوحی، محمود، (1392)، سبک‌شناسی: نظریه‌ها رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن: چ دوم.
فلاح رفیع، علی، (1390)، قامت زبان در ساحت عرفان، تهران: نشر علم.
کاشانی، عزالدین محمود، (1382)، مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه، تصحیح محمدرضا برزگر خالقی، تهران: زوار.
کریمی، طاهره؛ علامی، ذوالفقار، (1392)، «استعاره‌های مفهومی در دیوان شمس بر مبنای کنش خوردن»، نقد ادبی، س ششم، ش 24: صص 143 – 167.
لاهیجی، محمد، (1371)، مفاتیح­الاعجاز فی شرح گلشن راز، تهران: انتشارات سعدی.
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک، (1395)، استعاره‌هایی که با آن­ها زندگی می‌کنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، تهران: نشر علم. چ دوم.
محمدیان، رفعت‌خواه و بهرامیان (1394)، «بررسی مضامین قلندری در غزلیات عطار و حافظ»، مجموعه مقالات هشتمین همایش زبان و ادب فارسی.
مدرسی، فاطمه؛ علی‌بیگی سرهالی، وحید، (1401) «ردّپای مضامین قلندرانه در غزل‌های انوری»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، س 20، ش 38: صص 301 – 324.
مرتضوی، منوچهر، (1384)، مکتب حافظ یا مقدمه بر حافظ­شناسی، تهران: ستوده، چ چهارم.
مهدی‌پور، محمد؛ میرزایان‌فر، لیلا، (1392)، «مقایسه و تحلیل مضامین رندانه، قلندرانه و مغانه در غزل‌های حافظ و فضولی»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، س یازدهم، ش 21: صص 181 – 200.
مولوی، جلال الدین محمد، (1355)، کلیات شمس، تصحیح بدیع­الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال الدین محمد، (1377)، مثنوی معنوی، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران:  علمی و فرهنگی.
میرعابدینی، ابوطالب؛ افشاری، مهران (1374)، آیین قلندری، تهران: انتشارات فراروان.
نسفی، عزیزالدین، (1377)، انسان کامل، تصحیح ماری ژان موله، تهران: طهوری.
هاشمی، زهره، (1389)، «نظریۀ استعارۀ مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون»، ادب­پژوهی، ش 12: صص 140 – 119.
هولفیش، گوردون؛ اسمیت، فیلیپ. ژ، تفکر منطقی، ترجمۀ علی شریعت‌مداری، اصفهان: مشعل.
 
Grady, Joseph E., “Metaphor”, The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics, Dirk Geeraerts & Hubert Cuyckens (Eds.), Oxford, Oxford University Press, 2007.
Lakoff, G.& Johnson, M, Metaphor we live by, London: The University of Chicago press, 1980.
Lakoff, George, “The Contemporary Theory of Metaphor”, Metaphor and Thought Andrew Otoni (Ed.), Cambridge, Cambridge University Press, 1993.
 
Arman, A., Alavi Moghaddam, M., Tasnimi, A., & Elyasi, M. (2021). An Analysis of the Central Mapping of Conceptual Metaphors and Pictorial Schemas of the Words "Water" and "Fire" in Proverbs Derived from Persian Literature. Journal of Persian Language and Literature, 29(90), 7-26.
Esterabadi, Mirza Muhammad Mehdi Khan, (1991). Tarikh-e Jahangoshay-e Naderi, edited by Abdolali Adib Boroumand, Tehran: Sorush.
Asadi Tusi, (1986). The Word of Fors, edited by Fathollah Mojtabaei and Ali Ashraf Sadeghi, Tehran: Kharazmi.
Iskandar Beg Munshi, (1998). Tarikh-e Alam-Aray-e Abbasi, edited by Dr. Ismail Rezvani, Tehran: Donyaye Ketab.
Afrashi, Azita; Assi, Seyed Mostafa; Julaee, Kamiyar. (2015). Conceptual Metaphors in Persian Language: A Cognitive and Corpus-Based Analysis, Language Studies, 6 (2).
Owhadi Maraghei, (1983). Divan (Collected Poems), edited by Amir Ahmad Ashrafi, Tehran: Pishroo.
Baba Taher Oryan Hamadani, (2019). Baba Taher's Doubeiti, based on the version of Vahid Dastgerdi, Tehran: Shabgir.
Boroumand Saeed, Javad (1965). Ayin-e Qalandaran (The Order of the Qalandars), Kerman: Shahid Bahonar University.
Behnam, Mina, (2010). The Conceptual Metaphor of Light in the Divan-e Shams, Journal of Literary Criticism, 3 (10).
Panahi, Mahin; Haji Hosseini, Zahra, (2013), Qalandari Motifs in Attar's Ghazals, Journal of Lyrical Literature Researches, 11 (21), (pp: 64-49)
Gorgani, Mir Seyyed Sharif, (2009), Al-Ta'rifat, Tehran: Naser Khosro.
Chandbahar, Laleh Tik, (1999), Bahar-e Ajam, edited by Kazem Dezfoolian, Tehran: Talaye.
Hafez, Shams al-Din Mohammad, (1989) Divan, edited by Mohammad Qazvini and Qasem Ghani, 2nd edition, Tehran: Asatir.
Hassanpour Alashtati, Hossein; Baqeri Khalili, Ali Akbar; Kazemi, Mahdis, (2016), Cognitive Analysis of Self-Annihilation in Sana'i's Ghazals based on the Movement Schema, Quarterly Journal of Mytho - Mystic Literature, Vol. 12, No. 45.
Khorramshahi, Bahaeddin, (2018), Encyclopedia of Hafez and Hafez Studies, Vol 4, Tehran: Nakhestan Parsi.
Khatib Farsi, (1983), Qalandarnamah, edited by Dr. Hamid Zarin-Koob, Tehran: Toos.
Khalaf Tabrizi, Mohammad Hossein, (1963), Borhan-e Qate' (The Decisive Proof), Vol 5, edited by Dr. Mohammad Moein, Tehran: Ibn Sina.
Khayam Nīsābūrī, Omar (1996). Rubaiyat of Omar Khayyam. Tehran: Nashr-e Elm.
Dobron, G. T. P. (1996). "Qalandariyat in Persian Mystical Poetry from Sana'i Onward", Ma'arif, Year 13.
Rasekh Mohnaad, Mohammad (2010). An Introduction to Cognitive Linguistics: Theories and Concepts. Tehran: Samt.
Raja'i Bukhara'i, Ahmad Ali (1996). A Dictionary of Hafez's Poems. Tehran: Elmi.
Ritter, Hellmut (2009). The Ocean of the Soul, translated by Dr. Abbas Zaryab Khoyi and Mehr Afagh Bayburdi. Tehran: International Al-Hodi Publications.
Zarinkoob, Abdolhossein (2003). The Value of Sufi Heritage. Tehran: Amir Kabir.
Zarinkoob, Abdolhossein (2007). A Search in Iranian Sufism. Tehran: Amir Kabir.
Sabzalipour, Jahandoost; Vaziri, Soheila (2018). The Study of Conceptual metaphor "Erfan is Tavern" in Hafez's Divan, Research on Mustical Literature, Gohar-e Ghoya, 12(1): 47-72.
Saadi, Sheikh Moslehedin (2004). The Complete Works of Saadi, edited by Dr. Hassan Anvari. Tehran: Nashre Ghatreh.
Sana'i, Abu'l-Majd Majdud ibn Adam (1983). Divan, edited by Mohammad Taghi Modarres Razavi. Tehran: Sana'i
Shabestari, Sheikh Mahmoud (2003). The Rose Garden of Mystery, edited by Dr. Javad Nourbakhsh. Tehran: Yalda Ghalam Publications.
Sharifi Moghaddam, Azadeh (2019). Justifying Metaphorical Oppositions in the Conceptual Domain of Death within the Framework of Image-Schema Theory, Journal of Khorasan Linguistics and Dialects; 11(1): 285-311.
Sharifian, Farzad (2019). Cultural Linguistics: Cultural Conceptualizations and Language. Translated by Tahereh Ahmadipour, Paria Razmdideh, and Hamed Molaei. Rafsanjan: Vali Asr University.
Suhrawardi, Shihab al-Din (2007). Awa'rif al-Ma'arif, translated by Abū Mansur Isfahani, edited by Qāsim Anṣāri. Tehran: Elmī va Farhangi.
Shafiei Kadkani Mohammad Reza (2006). The Music of Poetry. Tehran: Agâh.
Shafiei Kadkani Mohammad Reza (2007). Qalandariyya in History. Tehran: Sokhan.
Shafiei Kadkani Mohammad Reza (2013). The Language of Poetry in Sufi Prose. Third Edition. Tehran: Sokhan.
Safavi, Kourosh (2013). An Introduction to Semantics. Fifth Edition. Tehran: Soreh Mehr.
Iraqi, Fakhr al-Din (1986). Divan (Collection of Poems). Tehran: Golshaei Publications.
Attar, Fariduddin (1991). Mukhtaarnamah, edited by Dr. Mohammad Reza Shafiei Kadkani, Second Edition. Tehran: Sokhan.
Attar, Fariduddin (2005). Divan (Collection of Poems), edited by Dr. Taghi Tafazolli, Eleventh Edition. Tehran: Elmi va Farhangi.
Ala al-Dawlah Semnani (1985). Divan (Collection of Poems), edited by Abdolrafi Haqiqat. Tehran: Association of Iran Authors and Translators.
Ali-Beigi Sarhali, Vahid, Norouzi, Zeinab (2022). Examination of Qalandari Themes in Nezami's Ghazals. Scientific Quarterly of Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), Vol. 14, No. 51.
Ghazali, Ahmad (1980). The Lover's Discourse (Sawanah al-`Ushshaq), edited by Nasrollah Pourjavadi. Tehran: Bonyad-e Farhang-e Iran.
Futuhi, Mahmoud (2013). Stylistics: Theories, Approaches, and Methods. Second Edition. Tehran: Sokhan.
Fallah Rafi, Ali (2011). The Stature of Language in the Realm of Mysticism. Tehran: Nashre Elm.
Kashaani, Izz al-Din Mahmud (2003). Mesbah al-Hudaaya and Miftaah al-Kifaa’yah, edited by Mohammadreza Barzegar Khaleghi. Tehran: Zavar.
Karimi, Tahereh; Allami, Zolfaghar (2013). Conceptual Metaphors in the Divan of Shams based on the Act of Eating." Literary Criticism, Vol. 6, No. 24.
Lahiji, Muhammad (1992). Mafatih al-I'jaz fi Sharh-e Golshan-e Raaz. Tehran: Sa'di Publications.
Lakoff, George; Johnson, Mark (2016). Metaphors We Live By, translated by Hajar Aghaebrahimi, 2nd edition, Tehran: Nashr-e Elm.
Mohammadian, Abbas; Rafat-Khah, Fatemeh; Bahramian, Zahra (2015), An Examination of Qalandari Themes in the Ghazals of Attar and Hafez, presented at the 8th Conference on Persian Language and Literature Research.
Modarresi, Fatemeh; Ali-Beigi Sarhali, Vahid (2023), Traces of Qalandari Themes in Anvari's Ghazal, Journal of Lyrical Literature, Vol. 20, No. 38.
Mortazavi, Manuchehr (2005), The School of Hafez or an Introduction to Hafez Studies, 4th edition, Tehran: Sotodeh.
Mehdipour, Mohammad; Mirzayanfar, Leila, (2013), Comparison and Analysis of Randi, Qalandari and Maghani Themes in Hafez and Fuzuli's Ghazals, Journal of Lyric Literature, Vol. 11, No. 21.
Rumi, Jalal al-Din Muhammad, (1976), The Complete Works of Shams, edited by Badi' al-Zaman Foruzanfar, Tehran: Amir Kabir.
Rumi, Jalal al-Din Muhammad, (1998), Masnavi Ma'navi, edited by Abdolkarim Soroush, Tehran:
Mir'Abedini, Aboltalib; Afshari, Mehran (1995), The Order of the Qalandars, Tehran: Fararavan Publications.
Nasafi, Aziz al-Din, (1998), The Perfect Man (Insān-e Kāmil), edited by Marie-Jan Molé, Tehran: Tahouri.
Hashemi, Zohreh, (2010), The Conceptual Metaphor Theory from the Perspective of Lakoff and Johnson, Adab-Pazhouhi, No. 12.
Hullfish HG, Smith PG. Reflective thinking. Translated by Ali Shariatimadari, Isfahan: Mashal.
Joseph E. Grady., Metaphor, in The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics, Dirk Geeraerts & Hubert Cuyckens (Eds.), Oxford, Oxford University Press, 2007.
Lakoff G, Johnson M. Metaphors we live by. London: University of Chicago press; 1980.
Lakoff, G., The Contemporary Theory of Metaphor, Metaphor and Thought Andrew Otoni (Ed.), Cambridge, Cambridge University Press, 1993.