نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی. تهران. ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 استاد گروه زبان و ادبیاتا فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
داستان دقوقی در مثنوی معنوی روایتی چند وجهیست و به دلیل ساختار سیّالش میتوان آنرا از ابعاد مختلف تحلیل کرد. شناخت ویژگیهای تجربة عرفانی که جوهرة اصلی برسازندة این تمثیل است، میتواند یکی از این تحلیلها باشد. تجربة عرفانی، قرار گرفتن در لحظات جذبه و کشفی است که طی آن فرد، واجد تجربهای شگفت میشود و خود را در ارتباط با جهان بالا مییابد. شناخت ماهیت این امر وجهة همّت بسیاری از اندیشمندان حوزة فلسفة عرفان بوده است. ویلیام جیمز و والتر استیس از بزرگترین نظریهپردازان در حوزة تجربة عرفانی هستند که ویژگیهای آن را شناسایی کردهاند. نظام علمی و نظری که این دو در باب شناخت ویژگیهای تجارب عرفانی بنا کردهاند میتواند گره از از کار پیجیدهترین تجارب عرفانی باز کند. تجارب عرفانی داستان دقوقی واجد مشخصههایی است که میتواند با استفاده از این نظام علمی شناسایی و ابهامات آن برطرف گردد. ویژگیهایی چون بیانناپذیری، تناقضآمیزی، بینش وحدانی، احساس برکت و عینیت، داشتن کیفیت معرفتی و... در این داستان به چشم میخورد. دقوقی در ابتدای تجربهاش به ادراک وحدتِ کثرات میرسد، این تجربه با تبدلهای پیاپی، متناقض به نظر میرسد. تجربة او واجد کیفیت معرفتیست. دقوقی به ادراکی میرسد که سرشار از برکت است. وی بر بیان ناپذیری تجربة خود نیز تصریح میکند. بنابراین مسألة اصلی در این جستار این است که با استفاده از مختصات مطروحه در باب تجارب عرفانی، خوانشی دیگر از این تمثیل نمادین به دست داده شود. هرچند همچون عموم این تجارب، همة ویژگیها در آن نیامده و خصوصیاتی چون زودگذری در این تمثیل غایب است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
analysis of components of mystical experience in the story of Daqhughi using the theory of Walter Stace and William James.
نویسندگان [English]
- Milad Salahi Khalkhali 1
- Ghodrat allah Taheri 2
- Ahmad Khatami 3
1 Persian Language and Literature. Letters and Human Sciences. Shahid Beheshti University. Tehran. Iran
2 shahid Beheshti university faculty member
3 Professor of the Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Daqhughi's story in Masnavi Manavi is a multifaceted narrative and due to its fluid structure, it can be analyzed from different dimensions. Understanding the characteristics of mystical experience, which form the essence of this parable, is one such analysis. mystical experience involves moments of fascination and vision, during which a person undergoes an extraordinary journey, finding themselves in communion with the transcendent world. Many intellectuals in the field of mystical philosophy have aimed to comprehend the nature of this phenomenon. Among them, William James and Walter Stace stand out as prominent theorists who have delineated its characteristics. The scientific and theoretical framework they have established for recognizing elements of mystical experiences can elucidate even the most complex of these experiences. The mystical experiences depicted in Daqhughi's story possess identifiable features, and its ambiguities can be resolved using this theoretical framework. Characteristics such as inexpressibility, paradoxes, unity in vision, a sense of blessing, objectivity, and an epistemological quality are evident in the story. At the onset of his experience, Daqhughi perceives the unity within multiplicity—a perception that appears paradoxical amid successive transformations. His experience bears an epistemological quality, and while recognizing it as profoundly blessed, Daqhughi also acknowledges its inexpressibility. Therefore, the primary goal of this essay is to offer an alternative interpretation of this symbolic allegory through the lens of mystical experiences as described by theorists. However, it's important to note that not all features are present in this narrative; for instance, transiency is notably absent from this allegory
کلیدواژه‌ها [English]
- Masnavi Manavi
- Daqhughi's story
- mystical experience
- William James
- Walter Stace
)