نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری عرفان، دانشکده عرفان، دانشگاه ادیان، قم، ایران

2 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ، گروه فلسفه، دانشگاه ادیان، قم، ایران

3 استادیار گروه عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی، به شناخت حقیقت انسان بر اساس آراء شیخ شرف ­الدین احمد بن یحیی مَنْیَری - یکی از عرفای قرن هشتم (هـ . ق) - در کتاب «معدن ­المعانی» پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که از دیدگاه شرف ­الدین مَنیَری، بهترین راه شناختِ حقیقت انسان از چه طریقی میسّر است؟ در این پژوهش سعی شده ضمن تبیین مبانی متکلمین، حکما و عرفا و ردّ حلول مُلکی و قبول تناسخ ملکوتی، تصویر روشنی از دیدگاه وی - که مبتنی بر ظهور حقیقت مثالی به ­عنوان بهترین طریق برای وصول بر این حقیقت و در نهایت فانی­ شدن در ذات احدیت است - ارائه شود. اهمیت و ضرورت بحث در این نکتة شایان توجه است که حلّ بسیاری از مسائل دشوار عالم آخرت ازجمله معاد جسمانی و روحانی، خلود و ابدیتِ سرای دیگر، تناسخ ارواح و ابدان، شهود حضرت حق و فانی­ شدن در آن، همگی متوقف بر تشریح دقیق حقیقتِ وجودی انسان است. بر اساس یافته ­های پژوهش، انسان تا زمان حضور در دنیا، از حقیقتِ وجودی خود غافل است. وقتی انسان بیدار شد و پروانه­ وار گرداگردِ شمع حقیقت وجودی خود و نفس ناطقه به پرواز درآمد و عارف شد، با حقیقت مثالی نفسش که ملکات مثالی ­اند، متحد شده و سفر اول سالک الی ­الله تحقق می­ یابد. در ادامه سالک با فنای در اسماء، صفات و ذات باری‌تعالی در حقیقت حقه الهی فانی می­ شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Emergence of Exemplary Truth” on the Way of Intuition of “Human Truth”: With an Emphasis on Sharafuddin Manyari's Viewpoint in “Ma'dan-ul-Ma'ani”

نویسندگان [English]

  • Hadi Mimar Koche Bagh 1
  • Mohammad Suri 2
  • Rahman Boalhasani 3

1 Ph.D. student of Mysticism, Faculty of Mysticism, University of Religions, Qom, Iran

2 Associate Professor, Research Institute of Science and Culture, Department of Philosophy, University of Religions, Qom, Iran

3 Assistant Professor, Department of Islamic Mysticism, University of Religions, Qom, Iran

چکیده [English]

The present study, using a descriptive-analytical method, has dealt with the knowledge of human truth based on the opinions of Sheikh Sharafuddin Ahmed bin Yahya Manyari—one of the mystics of the 8th century (AH)—in the book Ma'dan-ul-Ma'ani. The main question of the research is from Sharafuddin Manyari's viewpoint, what the best way to know the truth of man is. In this research, while explicating the tenets of theologians, sages, and mystics and rejecting the secular penetration and accepting the heavenly reincarnation, a clear picture of his view—which is based on the emergence of an exemplary truth as the best way to reach this truth and eventually annihilation in the absolute existence—is presented. The issue deserves great attention because the solution of many complicated issues of the world of the hereafter, including physical and spiritual resurrection, immortality and eternity, reincarnation of souls and bodies, and the intuition of the Sublime Haq and annihilation in it, all require a detailed explanation of the existential truth of man. According to the findings of the research, man is unaware of his existence by the time he is in the world. When a person wakes up, flies like a butterfly around the candle of his existential truth and speaking soul and becomes a mystic, he unites with the exemplary truth of his soul, which are exemplary properties, and the first spiritual journey of the seeker to God is achieved. In the following, the seeker ceases to exist by being annihilated in the names, attributes, and essence of the Sublime in the truth of the divine truth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human truth
  • Sharafuddin Manyari
  • Exemplary truth
  • Ma’dan ul-Ma'ani
قرآن کریم.
دشتی، محمد. (1386)، نهج ­البلاغه، قم: انتشارات دلشاد.
ابن­ عربی، محمد بن علی. (1389)، ترجمة فتوحات مکیه، تهران: مولی.
ابن فارس، احمد. (1404 ق)، مقاییس اللغت، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن ابی­ جمهور، ابراهیم. (1403 ق)، عوالی اللالی، قم: سیدالشهداء.
آشتیانی، سید جلال­الدین. (1380)، شرح مقدمة قیصری، قم: بوستان کتاب.
ترکه اصفهانی، علی بن محمد. (1360)، تمهید القواعد، تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
جامی، عبدالرحمن بن احمد. (1383)، اشعه­ اللمعات، قم: بوستان کتاب.
جوادی آملى، عبداالله. (1386)، معاد در قرآن، چ پنجم، قم: مرکز نشر اسرا.
حر عاملی، محمدبن حسن. (1409)، وسایل­ الشیعه، قم: انتشارات مؤسسة آل­البیت.
حسن­ زاده آملی، حسن. (1387)، نورٌ علی نور، قم: انتشارات الف. لام. میم.
حسن­ زاده آملی، حسن. (1387)، سرح العیون فی شرح العیون، چ سوم، قم: مؤسسة بوستان کتاب.
طوسی، خواجه نصیرالدین. (1356)، اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علی­رضا حیدری، تهران: انتشارات خوارزمی.
خمینی، روح ­الله. (1383)، امامت و انسان کامل، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
خمینی، روح ­الله. (1384)، تفسیر سورة حمد، تهران: مؤسسة تنظیم و نشرآثار امام خمینی (ره).
خمینی، روح ­الله. (1371)، چهل حدیث، تهران: مؤسسة تنظیم و نشرآثار امام خمینی (ره).
دیلمی، حسن ابن ابی الحسن. (1370)، اعلام­الدین، قم: مؤسسة آل­البیت.
عضمیه، صالح. (1387)، معناشناسی واژگان قرآن، مشهد: استان مقدس رضوی.
 علامه طباطبایی، محمدحسین. (1374)، ترجمة تفسیر المیزان، قم، انتشارات اسلامی.
قیصری، داود بن محمود. (1375)، شرح فصوص­‌الحکم، تهران: امیرکبیر.
مجلسی، محمدباقر. (1391)، بحار الانوار، ترجمة موسی خسروی، تهران: اسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (1361)، بحار الانوار، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
محمّد بن علی، ابن­عربی. (1367)، التجلیات الالهیه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
 محمدی باغملائی، محمدکاظم. (1379)، شرح گلشن راز شیخ محمود شبستری، قم: پارسایان.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1396)، تفسیر موضوعی معرفت، قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی. (1375)، عدل الهی، تهران: انتشارات صدرا.
معمار، هادی و همکاران. (1400)، حقیقت مجازات اخروی از دیدگاه ملاصدرا و آیت­الله سبحانی، مجلة شیعه­پژوهشی، دورة 7، شمارة 20، صص 7 – 20.
ملا صدرا، محمد بن ابراهیم. (1388)، شواهد الربوبیه، قم: مؤسسة مطبوعات دینی.
ملا صدرا، محمد بن ابراهیم. (1390)، مبدأ و معاد، ترجمه و شرح جواد شانظری، قم: انتشارات دانشگاه قم.
منیری، شرف­الدین، معدن­ المعانی، نسخة شماره 2970. کتابخانة مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران.
نجم رازی، عبدالله بن محمد. (1387)، مرصاد العباد، تهران: انتشارات شرکت علمی و فرهنگی‌.
The Holy Quran.
Dashti, Mohammad, (2007), Nahj al-Balagha, Qom: Delshad Publications.
Ibn Arabi, Muhammad Ibn Ali, (2010), translation of Al-Futuhat al-Makkiyya, Tehran: Molly.
Ibn Faris, Ahmad, (1404 A.H.), Maqayis al-Laght, Qom: Maktab al-Alam al-Islami.
Ibn Abi Jumur, Ibrahim, (1403 AH), Awali Al Lali, Qom: Seyyed Al Shahada.
Ashtiani, Seyyed Jalaluddin, (2001), description of Caesarean 's introduction, Qom: Bustan Ketab.
Turke Esfahani, Ali ibn Mohammad, (1981), Tamhid al-Quwaa, Tehran: Iranian Philosophy Society.
Jami, Abdurrahman ibn Ahmad, (2004), Isha'e al-Lamaat, Qom: Bostan Ketab.
Javadi Amoli, Abdullah, (2007), Resurrection in the Qur'an, fifth edition, Qom: Asra Publishing Center.
Al-Hurr al-Amili, Muhammad ibn Hasan, (1409 AH), Wasa'il al-Shia, Qom: Al-Al-Bayt Institute Publications.
Hassanzadeh Amoli, Hassan, (2008) Noor Ala Noor(a much better condition), Qom: A Publications. Alef,Lam, Mim
Hassanzadeh Amoli, Hassan, (2008), Surah al-Ayoun in Sharh al-Ayoun, third edition, Qom: Bustan Ketab Institute.
Tusi, Khwajah Nasiruddin, (1977), Nasirean Ethics, corrected by Mojtabi Minavi and Ali Reza Heydari, Tehran: Khwarazmi Publications.
Khomeini, Ruhollah, (2004), Imamat and the perfect human being, Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute.
Khomeini, Ruhollah, (2005), Commentary on the Hamad Surah, Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute.
Khomeini, Ruhollah, (1992), Fourthy hadiths, Tehran: Institute for editing and publishing Imam Khomeini's works.
Daylami, Hasan Ibn Abi Al-Hassan, (1991), A’lam Al-Din, Qom: Al-Al-Bait Institute.
Azamieh, Saleh, (2008), Semantics of Quranic Words, Mashhad: Razavi Holy Province.
Allameh Tabatabai, Muhammad Hossein, (1995), translation of Tafsir al-Mizan, Qom, Islamic Publications, 1995.
Qaysari, Dawoud ibn Mahmud, (1996), The bezels of wisdom, Tehran: Amir Kabir.
Majlesi, Mohammad Baqer, (2012), Bihar al-Anwar, translated by Musa Khosravi, Tehran: Eslamiyeh.
Majlisi, Mohammad Baqir, (1982), Bihar al-Anwar, Beirut: Daralahiya al-Tarath al-Arabi.
Muhammad Ibn Ali, Ibn Arabi, (1998), Tajjaliat Elahiyeh Divine Manifestations(Tehran: University Publishing Center.
Mohammadi Baghmalai, Mohammad Kazem, (2000), Gulshan-i Raz of Sheikh Mahmoud Shabastri, Qom: Parsayan.
Mesbah-Yazdi, Mohammad Taqi, (2017), Thematic Commentary of Wisdom, Qom: Publications of Imam Khomeini Educational and Research Institute.
Motahari, Morteza, (1996), Divine Justice, Tehran: Sadra Publications.
Mimar, Hadi et al. (2021), the truth of the otherworldly punishment from the point of view of Mulla Sadra and Ayatollah Sobhani, Shia research magazine, no. 20.
Mulla Sadra, Muhammad Ibn Ibrahim, (2009), al-Rubabih evidences, Qom: Religious Press Institute.
Mulla Sadra, Muhammad Ibn Ibrahim, (2011), Almabda and Almaad (Origin and Resurrection), translated and explained by Javad Shanzari, first edition, Qom: Qom University Publications.
Maneri, Sharfuddin, Madan al-Ma'ani, edition number 2970. Manuscript.
Najm Razi, Abdullah Ibn Muhammad, (2008), The Path of God's Bondsmen (Mursad al-Abad), Tehran: Scientific and Cultural Company Publications