نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان. ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

چکیده
فاعل شناسایی که در نظر بسیاری از فیلسوفان نادیده انگاشته شده در نظر مولانا اهمیّت بسیاری دارد. در نگرش او برای دستیابی به گزاره‌های مطابق با واقعیت، باید در کنار بهره‌گیری از علم منطق و روشِ درستِ تحقیق، به تهذیب نفس و خودسازی هم توجه کرد. او عقیده دارد گناه، گذشته از همة خطرات و آسیب‌هایی که برای حیات معنوی و مادی انسان دارد، واقع‌بینی او را هم با تهدیدی جدی روبه‌‌رو می‌سازد و مانع دستیابی او به حقیقت می‌شود. در این مقاله برآنیم با بررسی نظر مولانا دربارۀ گناهانی از قبیل حرص، طمع، غرض‌ورزی، پندار کمال و نظایر آنها نشان دهیم که این گناهان، چگونه در سامانة معرفتیِ انسان خلل ایجاد می‌کنند. حاصل اینکه به نظر مولانا: از بین بردنِ حالت تعادل روحی، از بین بردنِ ابزارهای شناخت، از بین بردنِ بی‌طرفی و انصاف، از بین بردنِ خاصیت آینگیِ دلِ انسان و وارونه کردنِ حقایق، برخی از آفاتی است که گناهان بر سر راهِ معرفت پدید می‌آورند.
کلمات کلیدی: مولوی، مثنوی، گناه، معرفت‌شناسی، شناخت

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Barriers to cognition in maulana’s masnavi

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hassan Tabatabaei 1
  • Ali Ashrafi 2
  • Iraj Shahbazi 3

1 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Semnan University, Semnan, Iran

2 PhD student of Persian Language and Literature, Semnan University, Semnan, Iran

3 Assistant Professor, Persian Language and Literature, Tehran University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Abstract
The subject which has been unobserved by lots of philosophers, has been so magnificent in Molana's point of view.In his idea, it is necessary to notice the sublimate besides the utilization of logic, to accomplish the proposition which are in accordance with the fact.Molana believes that besides every dangers and damages caused by seen to the human's worldly and spiritual life, the realism also faces the human with some threats that will not let him/her (human) to reach the truth. In present article we are going to show how the sins can cause problems to the human's understanding, by studying the sins including: cupidity, partiality, Illusion of perfection, and …the consequence is that, from molana's point of view, destroying the composure, recognition tools, neutrality, igne property .and truth conversing are some pestilences that seen places them in the way wich is conduced to cognition.
Keywords: maulawi, masnavi, sin,epistemology, cognition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maulawi
  • Masnavi
  • Sin
  • Epistemology
  • Cognition
-         قرآن کریم. (1383). ترجمۀ حسین انصاری. نشر اسوه. قم.
-         پاپکین، ریچارد و آروم استرول. (1392). کلیات فلسفه. ترجمة سید جلال‌الدین مجتبوی. چ بیست­ونهم. حکمت. تهران.
-         پورسینا، زهرا. (1384). «تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای آگوستین قدیس». نقد و نظر. شمارة 37 و 38. صص 369- 373.
-         چیتیک، ویلیام. (1389). راه عرفانی عشق (تعالیم معنوی مولوی). ترجمة شهاب‌الدین عباسی. چ پنجم. پیکان. تهران.
-         زرین‌کوب، عبدالحسین. (1388). سر نی (نقد و شرح تحلیلی و تطبیقی مثنوی). چ دوازدهم. علمی. تهران.
-         زمانی، کریم. (1393). میناگر عشق. چ سیزدهم. نی. تهران.
-         شهیدی، سیدجعفر. (1386). شرح مثنوی. علمی و فرهنگی. تهران.
-         طیاری دهاقانی، مصطفی‌جعفر. (1390). «تأثیر سلبی گناه در معرفت از منظر قرآن». پژوهش‌های اخلاقی. سال اول. ش 3. صص 77- 98.
-         ــــــــــــــــــــــــــــ . (1390). «تأثیر گناه بر معرفت به قبح فعل قبیح از منظر قرآن». پژوهش‌های اخلاقی. سال اول. ش 4. صص 109- 134.
-         فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1375). شرح مثنوی شریف. چ هشتم. علمی و فرهنگی. تهران.
-         قانعی، مهناز. (1388). اخلاق در نگاه مولانا، هستی و چیستی. نگاه معاصر. تهران.
-         کاپلستون، فردریک. (1392). تاریخ فلسفه. ترجمة سیدجلال‌الدین مجتبوی. چ هشتم. جلد 1. علمی و فرهنگی. تهران.
-         کریمی، سودابه. (1393). بانگ آب (دریچه‌ای به جهان‌نگری مولانا). رشد آموزش. تهران.
-         کمالی‌زاده، طاهره. (1390). «معرفت عرفانی در آراء عین‌القضات همدانی». ادیان و عرفان. سال چهل­وچهارم. ش 2. صص 61- 84.
-         مازیار، امیر. (1378). «نظری اجمالی بر معرفت‌شناسی». تردید. ش 2. صص 4- 5.
-         ملکیان، مصطفی. (1386). سیری در سپهر جان. چ دوم. نگاه معاصر. تهران.
-         ـــــــــــــــ . (1387). «تأثیر گناه در شناخت انسان سنتی و انسان متجدد». آیین. ش 19 و 20. صص 84- 87.
-         مولوی، جلال‌الدین محمد. (‌1357). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد الین نیکلسون.‌ چ اول.‌ توس. تهران.
-         نیکلسون، رینولد الین. (1378). شرح مثنوی معنوی. ترجمه و تعلیق حسن لاهوتی. چ دوم. علمی و فرهنگی. تهران.
-         وین‌رایت، ویلیام. (1385). عقل و دل. ترجمة محمدهادی شهاب. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. قم.