نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشیار رشته فلسفه دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مفهوم و کاربردهای تعبیر نور سیاه در ادب عرفانی پرداخته می شود. قلمرو این پژوهش شامل ادبیات عرفانی پارسی و نیز متون عرفانی عربی می شود. در این متون به دو کاربرد متفاوت و شاید متضاد از تعبیر «نور سیاه» بر می‌خوریم: یکی نور ذات الهی و دیگری نور ابلیس. بیشتر موارد کاربرد این تعبیر را در مفاهیمی مرتبط با معنای نخست شاهد هستیم. برای سیاهی یا تاریکی نور ذات دو علت می توان یافت: یکی آن که شدت نور ذات الهی تیرگی دیدگان سالک را در پی دارد و نزدیکی آن نور چشم را دچار گرفتگی ( قبض) می کند و او را در خود فانی می سازد. دیگر آن که سیاهی اشاره به کثرت ها و تعیّن‌هایی باشد که نور ذات را در خود پوشیده و مستور می‌سازد، که در این صورت معنایی نزدیک به تعبیر «پرده های نور» (حجاب های نورانی) خواهد داشت. برخی نور سیاه را بیانگر تجلی صفاتی حق دانسته اند و بعضی آن را اشاره به مرتبه خفی، از مراتب هفت گانه وجود آدمی معرفی نموده اند. هم‌چنین تعبیرات سیاه رویی (سواد الوجه)، شب روشن، شب یلدا، خال سیاه، چشم سیاه و نقطه را می توان از واژگان مرتبط با نور سیاه در ادبیات عرفانی دانست. در نقطه مقابل، عین القضات همدانی نور سیاه را نور شیطان می داند زیرا از دیدگاه وی شیطان مظهر صفات جلال الهی است. برخی برای این کاربرد ریشه‌ای گاهانی یا زروانی در نظر گرفته‌اند که بر اساس نوعی هم‌نشینی نور و ظلمت استوار شده است. این امر تا حدودی به دفاع از نقش وجود شناختی شیطان مربوط می شود و می‌توان در آن به دیده نقد نگاه کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Black light in islamic misticism

نویسنده [English]

  • Mehdi Zamani

Associate Professor of Philosophy, Payame Noor University

چکیده [English]

Mystical texts in Arabic and Persian mystical literature , two different and perhaps conflicting use of the term " black light " to eat : one light and one light divine serpent . Further applications of the concepts related to the interpretation of the meaning of the first witness . Dark or dark to light can be found in nature for two reasons : One is that divine light and darkness are seeking to close its eyes to the seeker 's eyes light cramps ( Bill ) makes his own mortals builds. Another pointed out that darkness is the light intensity and Tynhayy covered and hidden in his nature which , in this case, the semantic interpretation of the " curtain of light " ( the veil of luminous ) will . Some black light to show the expressions have the right qualities and some times it refers to the Light , the seven stages of man are presented . The black- face interpretation of ( educational Alvjh ) , clear nights , solstice , black spot , black eyes and a black light can be related to the terms described in mystical literature . In contrast , Ayn al- Hamadani Light Light Black Devil Satan knows because he embodies the character of vision of the glory of God. Some of these applications are based on a radical Gahan or Zarvan the company is based on light and darkness . This is partly related to the defense of ontological evil can be seen in the critically looked at .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Black light
  • light
  • Nature
  • manifested traits Rank Light
  • Light devil