نویسنده

دانش پژوه دکنری و مربی گروه فلسفه اسلامی جامعة المصطفی العالمیه

چکیده

   کشف و شهود همچون بنیان شناخت‌های عرفانی به شمار می‌رود. عارفان از رهگذر کشف، رویارویی بی‌واسطه با حقیقت را تجربه می‌کنند؛ از همین‌رو پرداختن به گونه‌های کشف و اندازۀ توان معرفتی هر یک، همواره در کانون تأمل‌های عارفانه بوده است. جلال­الدین محمد مولوی به مثابه عارفی اندیشه­مند، برپایۀ آموزه‌های نظری صوفیانه به تبیین ادبی گونه‌های کشف در مثنوی پرداخته و به آراستگی به گونه‌ها، پیامدها و زمینه‌های هر یک توجه نشان داده است. به طور کلی عارفان از دو گونه کشف (صوری و معنوی) سخن گفته‌اند. این نوشتار با هدف تبیین «گونه‌های کشف صوری در مثنوی» و با الهام گرفتن از دسته‌بندی قیصری در مقدمۀ شرح فصوص­الحکم سامان یافته است. مثنوی افزون بر دربرداشتن همۀ گونه‌های کشف صوری (به جز کشف لمسی) با داده‌ها و آموزه‌های جزیی بسیاری دربارۀ هریک از این گونه‌ها همراه است که در مقدمۀ قیصری و پیگیران دسته‌بندی او مانند سید حیدر آملی به چشم نمی‌خورد. به نظر می‌آید مولوی به کشف سمعی به دلیل گستردگی و چندگانگی آن، بیش از دیگر گونه‌های کشف صوری پرداخته است.    

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Typology of Sensing in Mathnavi

نویسنده [English]

  • Sed Moslem Madani

PhD. Student & Instructor, Islamic Philosophy, Al- Mustafa International University

چکیده [English]

      Intuition and sensing (unveiling) are regarded as the fundaments of mystical insight; through sensing, mystics directly and without any mediator experience the reality. Therefore, ways of sensing and intuitional ability have always been in the center of mystical studies. Jalal ad-Din Muhammad Rumi, as a thoughtful mystic, literarily and based on theoretical Sufi teachings expresses forms of sensing in Mathnavi. Mystics have explored two forms of sensing : sensual and spiritual. This paper, drawing upon Gheisari’s introduction to Fusus al-Hikam, tries to deal with forms of sensual sensing in Mathnavi. Besides all forms of sensual sensing (except tactile sensing), Mathnavi includes numerous minute teachings about each of them which have not been seen in Gheisari and Heidar Amoli’s classification. It seems that Rumi has dealt with auditory sensing more than the other sensual forms of sensing.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • sensing (unveiling)
  • Intuition
  • sensual sensing
  • Rumi
  • Mathnavi